Hidrolik

Akarsuyun Enerjisinden Faydalanma, Enerji Yapıları

Hidroelektrik Enerji Üretiminde Biriktirmeli Barajların ile Biriktirmesiz Nehir tipi Düsü Santralleri (Küçük Hidroelektrik Santralleri) ile karşılaştırılması

Bu karşılaştırmayı iki ana baslıkta yapabiliriz. Bunlar:

Çevre Etkileri ve Risk Açısından Karşılaştırma:

Hidroelektrik enerji santralleri diğer santraller içerisinde çevre dostu, temiz, yenilenebilir olmaları ve en az risk taşımaları sebepleriyle tercih edilmektedirler. Hidroelektrik santrallerin diğer santrallere nazaran en az risk ve olumsuz etki oluşturduğu bilinen bir kabuldür.

Ekonomiklik ve Verimlilik Açısından Karşılaştırma:

Hidroelektrik Santralar; çevreyle uyumlu, temiz, yenilenebilir, pik talepleri karşılayabilen, santraller olmalarının özellikleri yanı sıra; yüksek verimli (% 90’ın üzerinde), yakıt gideri olmayan, enerji fiyatlarında sigorta rolü üstlenen, uzun ömürlü (200 yıl), yatırımı geri ödeme süresi kısa (5-10 yıl), işletme gideri çok düşük (yaklasık 0,2 sent / kWh), dışa bağımlı olmayan yerli bir kaynaktır. Alternatif enerji kaynakları ve HES’ler Bu konuyu hem Ülkemizin; Doğal ve Milli Kaynaklarının ve Mevcut Potansiyellerinin Değerlendirilmesi ve hem de Teknik Açıdan olmak üzere iki şekilde değerlendirebiliriz.

Doğal ve Milli Kaynaklarının ve Mevcut Potansiyellerinin Degerlendirilmesi:

Ülkemiz ve Ülkemizdeki bazı havzalarımız (örneğin Doğu Karadeniz Havzası) çok yüksek su potansiyeline sahiptirler. Bu potansiyele Ülkemizin jeolojik, hidrolik ve hidrolojik özellikleri de eklendiğinde Hidroelektrik Enerji bakımından özelliklede Küçük Hidroelektrik Enerji Santralleri (HES) bakımından çok önemli potansiyele sahiptir. Söyle ki Ekonomik açıdan Avrupa’daki tüm HES potansiyelinin % 16 – 18 gibi önemli bir dilimi Ülkemize aittir. Ancak ne yazık ki, Ülkemizdeki bu potansiyelin henüz yaklaşık % 20 sini kullanabilmekteyiz. Dolayısıyla hala yaklaşık %80 HES potansiyelimiz kullanılamamaktadır. Bunun yerine hem daha pahalı hem de kaynak olarak büyük ölçüde dışa bağımlı olunan enerji üreten diğer kaynaklara (Fosil Yakıtlar vb.) yönelmişiz.

Teknik Açıdan Degerlendirme:

Doğal ve bol kaynağa sahip olan hidroelektrik enerji santralleri diğer alternatif enerji kaynaklarına göre çok daha avantajlı konumdadırlar. Bu avantajların bazılarını aşağıdaki gibi özetlemek mümkündür.

• Doğal kaynaklı olmaları,
• HES ana kaynağı olan su kaynaklarının ülkemizde bol olması,
• Yenilenebilir enerji olması,
• Sistem içerisine (interconnect) kolayca aktarılabilir ve depolanabilir olması,
• Diğer alternatiflere göre çevre ile uyumlu olmaları ve Sağlık açısından hiçbir risk içermemeleri vb.

Sürdürülebilir ve Yenilenebilir Enerji

Enerji, ülkemizin en önemli konularından biridir. Çünkü Türkiye’de enerji tüketimi hızla artmaktadır. Ülkenin yerli enerji üretimi enerji talebinin yarısını bile karşılayamamakta ve kullanılan bazı yerli enerji kaynakları (linyit gibi) ise hem kalitesiz ve hem de tükenmek üzeredir. Dolayısıyla bu kaynakla üretilecek enerji ne sürdürülebilir ne de yenilene bilir. Çünkü linyit Su gibi Hidrolojik Çevirim içerisinde kendisini yenileyen bir kaynak değil tam aksine giderek tükenen bir kaynaktır. Petrol ve doğal gaz gibi enerji kaynakları bakımından Türkiye zengin bir ülke değildir ve dolayısıyla bu kaynağı ile de enerji üretimi ne yenilenebilir ne de sürdürülebilir. Çünkü hem kaynak yerli ve bol değil hem de kaynağın potansiyeli Dünyada giderek azalmaktadır. Fakat Su Kaynaklı Hidroelektrik enerjisi üretiminde kullanılan su hem doğal, hem yerli hem de kendisini devamlı yenileyen ve sürdürülebilir bir kaynaktır. Diğer yandan HES ler aşağıdaki özellikleri ile de hem yenilenebilir hem de sürdürülebilir kaynağa sahiptirler.

• Hidroelektrik santrallerin çevre ile olumsuz etkileşimi olmadığı gibi çoğu zaman çevre dostu olarak nitelendirilebilirler. Çünkü üzerine kuruldukları nehir veya akarsuyun akımını kontrol altına alarak olası sel veya taşkın olaylarını önlerler.
• Çevrenin yeşillenmesini ve yeşilin sürekli olmasını sağlarlar.
• Hava kirliliği oluşturmazlar.
• Ürettikleri enerji enterkonnekte (interconnect) sisteme verilerek depolanabilir.
• Sürekli olarak yenilenebilir bir enerji kaynağıdır.
• Ana kaynakları doğadaki su olduğundan bol ve temini kolaydır.