Yapı Teknolojisi

Yapının Sınıflandırılması

Yapıları çeşitli özelliklerine göre farklı şekillerde sınıflandırabiliriz. Örneğin, mülkiyetlerine, zeminle ilişkilerine, inşa edilme amaçlarına, inşa tarzlarına veya inşa safhalarına göre ayrım yapabiliriz. Sonuç olarak, genel anlamda üç ana başlık altında sınıflandırma yapılır:

• Yapım Teknikleri Açısından

• Malzeme Bakımından

• Sistem Bakımından

Yapım Teknikleri Açısından

1.1. Geleneksel Teknolojiler

Genel anlamda yığma ve betonarme gibi yerinde döküme dayanan sistemlerdir. Bu teknolojide standartlara uymak zorunlu değildir. Üretim sürecinde insan gücünü ve basit mekanik araçları kullanırız.

Geleneksel sistemlerde üretimi büyük ölçüde artırmak kolay değildir. Çünkü kalıp hazırlama, iskele kurma, sıva ve tesviye betonu yapma gibi işlemler hem zaman kaybettirir hem de işçiliği artırır.

1.2. Geliştirilmiş Geleneksel Teknolojiler

Bu yöntem, geleneksel yapıda malzeme, işçilik ve zaman kaybına yol açan işlemleri azaltır. Özellikle döşemelerde nokta kaynaklı hasır çelik kullanarak, şantiyede hazırlanan betonarme demirlerine kıyasla büyük bir ekonomi sağlarız.

Örneğin, demir miktarını %40, işçiliği %70 ve toplam maliyeti %20 azaltırız. Ayrıca, bu yöntem zamandan tasarruf sağlar. Duvar yapımında hafif ve büyük elemanlar kullanarak hem harç tüketimini hem de yapının ağırlığını düşürürüz.

1.3. Yarı Endüstrileşmiş Teknolojiler

Bu yöntemde, yerinde döktüğümüz taşıyıcı strüktürü prefabrike elemanlarla (cephe elemanı, parapet, korkuluk, pano, merdiven vb.) birleştiririz. En çok bilinen yöntem tünel kalıp sistemidir. Dolayısıyla, özellikle toplu konut üretiminde zamandan büyük ölçüde tasarruf sağlarız.

1.4. Endüstrileşmiş Teknolojiler

Bu sistemlerde, merkezi fabrikalarda inşaat elemanlarını makinelerle üretiriz. Şantiyede ise yalnızca montaj ve birleştirme işlemlerini yaparız. Böylece, tekrar edilebilir bir üretim yöntemi ortaya çıkar.

Bu yöntemler, yüksek teknoloji ve endüstrileşmiş üretim gereçlerini bir araya getirir. Öte yandan, günümüzde gelişmiş ülkeler bu sistemi yoğun olarak tercih eder.

Malzeme Bakımından

• Kerpiç yapılar

• Ahşap yapılar

• Hımış yapılar

• Yan kâgir yapılar

• Kâgir yapılar

• Betonarme yapılar

• Çelik yapılar

Sistem Bakımından

Yığma Yapılar

Yığma yapılarda, yükleri duvarlar aracılığıyla zemine aktarırız. Bu yapılarda duvarlar hem sabit hem de hareketli yükleri taşır. Dolayısıyla, duvarlar sürekli çalışan ana taşıyıcı elemanlardır.

Karkas Yapılar

Karkas yapılarda yükleri belirli noktalarda toplar ve kolonlar aracılığıyla temele iletiriz. Bu sistemde duvarlar yalnızca bölme işlevi görür. Sonuç olarak, taşıyıcı görev üstlenmezler. Karkas yapılar; ahşap, çelik veya betonarmeden oluşur.

Kaynak

Apay, A. (2013). Yapı Bilgisi 1 [PowerPoint slides]. Scribd. https://www.scribd.com/document/567422186/yap%C4%B1-bilgisi-%C4%B1-PDFDrive