Kaba Yapı

Tuğla Duvarlar

Çeşitli şekil ve boyutlardaki tuğlaların bağlayıcı çimento harcıyla örülmesi yoluyla inşa edilirler. Tuğlanın imali, killi toprak ve balçığın belirli kıvamda yoğrulup kalıplanması ve güneşte kurutulmasından sonra 600 – 800 ⁰C de pişirilmesi şeklinde olur. Ayrıca içerisine kum, kül, öğütülmüş tuğla veya kiremit tozları da katılmaktadır. Tuğla iyi pişmiş, düzgün kalıplanmış çatlaksız, boşluksuz, homojen, ince daneli ve yoğun olmalıdır. 1.50 m. yüksekten bırakıldığında ikiden fazla parçaya ayrılmamalı 12 saat su içerisinde bırakıldığında ağırlığının % 20 sinden fazla su emmemelidir.

Tuğla Türleri

Harman Tuğlası

• Dolu Harman Tuğlası (DOHT) dolu gövdeli deliksiz olurlar
• Delikli Harman Tuğlası (DEHT) düşey delikli olurlar

Fabrika Tuğlası

• Normal Tuğla (NT) 190 x 90 x 50 mm.lik olanlar
• Modüler Tuğla (MT) 190 x 90 x 85 mm.lik
• Blok Tuğla (BT)  değişken boyutlu olanlar

Harman tuğlalarının basınç dayanımları genelde 25 – 40 kg/cm² ile 30 – 50 kg/cm² arasında; Fabrika tuğlalarının ise 60 -100 kg/cm² arasında olmaktadır. Fabrika tuğlaları ağırlıklarının % 18 i kadar su emerler .

Tuğlaların delik oranına göre sınıflandırılması:

• Dolu Tuğla
• Seyrek Delikli Tuğla                               
• Az Delikli Tuğla.

İmalat yöntemlerine göre fabrika tuğlalarının sınıflandırılması

Sinerleşmemiş Tuğlalar

• Sinerleşmemiş Dolu Tuğla (DOT)
• ” Düşey Delikli Tuğla (DDT)
• ” Yatay Delikli Tuğla (YDT)

Klinker Tuğlası

• Dolu Klinker Tuğlası (DOK)
• Delikli Klinker Tuğlası (DEK)

Dolu tuğlalar taşıyıcı duvarlarda, düşey delikli tuğlalar yığma yapılar ve taşıyıcı duvarlarda, yatay delikli tuğlalarsa betonarme karkas yapılar ve ayırıcı duvarlarda kullanılmaktadır. Sinterleşme, şekil verilip kurutulmuş tuğlanın erimeye yakın ısıda pişirilmesidir.

Donmaya dayanıklılıkları yönünden tuğlalar:

1. Dona dayanıklı tuğla (cephe tuğlası -C) ve
2. Dona dayanıksız tuğla (iç yüzey tuğlası -S) olmak üzere iki gurupta değerlendirilebilmektedirler.

Resim 1-Tuğla Parçaları ve Boyutları

Resim 2- Tuğla Bağlantı Yerleri 

Başlıca Tuğla Duvar Dizileri

1.) Düz Dizi (tuğlalar boyları doğrultusunda ve duvar boyuna paralel yerleştirilir).

2.) Kilit Dizi (tuğlalar enleri doğrultusunda ve duvar boyuna dik yerleştirilir).

3.) Düz Kılıç Dizi (tuğlalar boyları doğrultusunda ve kalınlıkları üzerine duvar boyuna paralel  yerleştirilir).

4.) Kilit Kılıç Dizi (tuğlalar duvar boyuna dik kalınlıkları üzerine ve enleri doğrultusunda yerleştirilir).

5.) Dik Kılıç Dizi (tuğlalar duvar boyuna dik olarak alınları üzerine ve genişlikleri doğrultusunda  yerleştirilir).

6.) Yatay Zikzak Dizi (kilit dizi tuğlaların sağa sola 45⁰ döndürülmesiyle oluşturulur).

7.) Kılıç Zikzak Dizi (kilit kılıç dizideki tuğlaların sağa sola 45⁰ döndürülmesiyle oluşturulur)

Resim 3- Tuğla Duvar Dizileri

Başlıca Tuğla Duvar Örgüleri:

1.) Düz Örgü  (düz tuğla dizilerinin üst üste ve köşelerde bir yarim bir tam tuğla sırasıyla yerleştirilmesi şeklinde yapılır).

2.) Kilit Örgü (kilit tuğla dizilerinin üst üste ve köşelerde bir sırada normal bir sırada iki adet üç çeyrek konularak yerleştirilmesi şeklinde yapılır)

Resim 4- Düz ve Kilit Duvar Örgüsü

3.) Blok Örgü veya Şaşırtma Örgü (bir sıra kilit dizinin üzerine iki sıra düz dizinin yan yana konulması şeklinde yapılır köşelere üç çeyrek bağlantı yapılır duvar kalınlıkları; bir tuğla boyu için 19.00 cm. bir buçuk tuğla boyu için 29.00 cm. iki tuğla boyu için 39.00 cm. iki buçuk tuğla boyu için 49.00 cm. ve üç tuğla boyu için 59.00 cm. alınır)

Resim 5- Blok veya Şaşırtma Örgü

4.) Düz Kılıç Örgü (düz kılıç dizilerin üst üste ve şaşırtmalı olarak konulması şeklinde yapılır yük taşımayan küçük ve bölme duvarlarında kullanılır)

5.) Katona Örgü (düz kılıç örgüye benzer dekoratif amaçlı ve bazı tuğlaların kılıcına konulmasıyla oluşturulan bir örgü şeklidir)

Resim 6 – Düz Kılıç ve Katona Örgü

6.) Boşuklu Duvar Örgüsü (iki tuğla dizisi arasına 5.00 cm. boşluk bırakılarak yapılan düz ve blok örgünün birlikte kullanıldığı örgü şeklidir her 50 – 60 cm. de bir kenet tuğlalarla karşılıklı bağ yapılmalıdır)

Resim 7 – Boşluklu Duvar Örgüsü

Yapılarda Tuğla Duvar Bağlantı ve Birleşim Şekilleri:

Kapı ve Pencere Dişleri: Aşağıdaki şekillerde görüldüğü gibi kapı ve pencerelerin duvarlara yerleştirilebilmesi için pencerelerde 5.00 cm. kapılarda da 10.00 cm.lik diş çıkıntıları bırakılır.

Resim 8 – Kapı ve Pencere Dişleri

Dik Açılı Köşe Birleşmeleri: Birleşen duvarlardan birisi köşeden üç çeyrek tuğlayla başlatılıp düz dizi olarak örülür ikinci duvar buna kilit dizi olarak yanaştırılır ikinci sırada bunun tersi uygulanır.

Geniş ya da Dar Açılı Köşe Birleşmeleri: Genelde bu birleşmelerde 1.duvar 1.sırası düz dizi, 2.duvar ise kilit dizi olarak yapılır. Köşelere gelen tuğlaların (a) boyları (b) genişliklerinin 1 / 4 ü kadar artırılır ya da azaltılır (a = b + 1/4;      a = b -1/4   ).

Resim 9 – Dik ve Geniş Birleşim Örnekleri

Dik Saplanmalar: Duvarın 1.sırası düz dizi olarak örülür, buna dik olarak saplanan 2.duvar ise kilit dizi olarak yanaşır. Her iki duvarın düşey derz birleşim yerinde tuğlalar 1/4 tuğla boyu kadar kaydırılır.

Eğik Saplanmalar: Burada birleşecek 1.duvarın 1.sırası kilit dizi olarak, eğik saplanan 2.duvar da buna düz dizi olarak yanaştırılır. İkinci sıra örgüde bunun tersi yapılır. İç köşelere konan tuğlaların düşey derzleri 1/4 tuğla boyu kadar kaydırılır.

Resim 10 – Dik ve Eğik Saplama Örnekleri

Dik ve Eğik Kesişmeler: Birinci sıradaki duvarlardan birisi düz dizi olarak buna dik veya eğik gelen ikinci duvar her iki yandan da kilit dizi olarak yanaşır. İkinci sırada birinci sıranın tersi işlem yapılır.

Resim 11 – Dik ve Eğik Kesişme Örnekleri

Ayaklı Tuğla Duvarlar ve Sütunlar(Kolonlar): Estetik amaçlı olarak ve uzun tuğla duvarlara destek olmak üzere ya da nadiren yığma binalarda yük taşıtmak amacıyla uygulanırlar.

Resim 11 – Tuğla Sütun Örnekleri