Kaba Yapı

Tuğla Duvar Örgü Tipleri

Düz Örgü

Ustalar bu örgüyü yalnızca ½ tuğla kalınlığında yapar. Genellikle yük taşımayan bölme duvarlarda ve bacalarda tercih ederler. Duvarı oluştururken düz dizileri üst üste dizer ve sıraların dik derzlerini yarım tuğla kaydırarak bağlarlar.

Resim 1- Düz Örgü

Resim 2- 1\2 Tuğla kalınlıkta duvar (düz örgü) 

Kilit Örgü

Kilit örgü, özellikle kavisli ve düz olarak yapılan 1 tuğla kalınlığındaki duvarlarda uygulanır. Ustalar tuğlaları kilit dizilerle ve birbirinden çeyrek tuğla kaydırarak yerleştirir. Duvarı düz bitirmek ve çeyrek tuğla bağlantılarını sağlamak için ilk sıraya uçtan itibaren tam kilit dizi koyarlar. Sonraki sırada ise düz biten uca iki adet üç çeyrek (¾) tuğla yerleştirirler.

Resim 3- Kilit Örgü

Şaşırtma Örgü

Şaşırtma örgü, 1 tuğla ve daha kalın duvarlarda en çok kullanılan yöntemdir. Ustalar bu örgüyü genellikle normal tuğlalarla uygular ve “duvar örgüsü” dendiğinde çoğu kişi bu sistemi anlar. Duvarı örerken 19 cm kalınlıkta kilit ve düz sıralar kullanırlar. Dik derzleri çeyrek tuğla kaydırarak bağlarlar. Ayrıca düz biten uçları tamamlamak için birinci sırayı tam kilit diziyle başlatır ve ikinci sırada iki adet üç çeyrek tuğla eklerler.

Resim 4- Şaşırtma Örgü

Düz Kılıç Örgü

Ustalar bu örgüyü genellikle yük taşımayan, kısa ve alçak bölme duvarlarda uygular. Kaplama yaparken de düz kılıç örgüden yararlanırlar. Dizileri üst üste koyar, dik derzleri yarım tuğla kaydırarak bağlarlar.

Resim 5- Düz Kılıç Örgü

Kotana Örgü

Kotana örgü, kilit örgüyle aynı özellikleri taşır. Ustalar bu yöntemi aynı yerlerde kullanır. Ancak burada farklı olarak, tuğlaları dik ve düz kılıç şeklinde dizerler.

Resim 6- Kotana Örgü

Boşluklu Duvar Örgüleri

Ustalar binalarda ısı ve rutubet yalıtımını artırmak için duvarları iki sıra halinde örer. Arada kalan hava boşluğu, rutubetin iç duvara geçmesini önler ve aynı zamanda iç mekânı ısı değişikliklerine karşı korur. Boşluğu oluştururken düz ve kilit kılıç sıraları yan yana dizerler. Kalınlığı çeyrek veya yarım tuğla olabilir. Ayrıca duvarları sağlamlaştırmak için karşılıklı sıraları metal kenetlerle veya kilit tuğlalarla birbirine bağlarlar.

Tuğla Duvar Dizileri

Tuğla ile duvar örerken, ustalar tuğlaları uç uca ve yan yana düzenli biçimde dizer. Bu sıralara “dizi” veya “sıra” adı verilir. Tuğlaların yerleşim şekline göre farklı dizi çeşitleri ortaya çıkar.

Resim 7- Tuğa Dizi Şekilleri

Tuğla Duvarın Şekli ve Konumları

Kapı ve Pencere Dişleri

Ustalar, dış duvarlarda kapı ve pencere boşluklarının kenarlarında diş oluşturur. Bu çıkıntılar, kapı ve pencere kasalarını duvara sağlam şekilde bağlar ve kasaların kenarlarından hava sızmasını önler. Dişlerin kalınlığı genellikle yarım tuğla olur. Pencerelerde uzunluğu çeyrek, kapılarda çeyrek veya yarım tuğla olur. Çift pencerelerde, kasa detayına bağlı olarak çift diş yaparlar.

Ahşap kapı ve pencere kasalarını bağlamak için ustalar duvarı örerken kenarlara ahşap takoz yerleştirir. Takoz sayısı pencerelerde en az iki, kapılarda ise üç olur. Ustalar takozları önce katrana veya bitüme batırır, böylece çürümesini önler. Yarım tuğla duvarlarda takozları boylamasına, bir tuğla ve daha kalın duvarlarda ise enlemesine yerleştirirler. Metal kasalarda ise metal ankraj levhalar veya çubuklar kullanırlar.

Köşe Birleşmeleri

Köşe birleşmelerinde ustalar üç temel kurala dikkat eder.

Dik açılı birleşmelerde:

• Daha ince olan duvarın birinci sırasını köşeye kadar uzatır (devam eden sıra).

• Diğer duvarın sırasını buna yanaştırır (yanaşan sıra).

• Bir tuğla ve daha kalın duvarlarda devam eden sıranın sonuna, kalınlık kadar üç çeyrek tuğla koyar ve düz diziye devam eder.

• Yarım tuğla kalınlığında duvarlarda devam eden sıra tam tuğla ile başlar.

Geniş açılı birleşmelerde:

• Ustalar birinci sırayı düz diziyle devam ettirir, diğerini kilit diziyle yanaştırır.

• Köşedeki bağlantıyı sağlamak için tuğlanın uzunluğu ve genişliği arasında belirli oran kurarlar (a = b ± ¼ T).

• Ayrıca derzleri çeyrek tuğla kaydırarak hizalarlar.

Dar açılı birleşmelerde:

• Ustalar yalnızca dıştaki düz sırayı köşeye kadar uzatır.

• Diğer sırayı bunun yanına yaklaştırır.

• Derzleri yine çeyrek tuğla kaydırarak bağlarlar.

Kaynak:

Milli Eğitim Bakanlığı(2015). İnşaat Teknolojisi. TUĞLA DUVARLAR . 04.04.2025 tarihinde https://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Tu%C4%9Fla%20Duvarlar.pdf adresinden alınmıştır.