Ulaşım

Taksi Taşımacılığı

Kentlerde taksi taşımacılığı, yolcu taşıma hizmetinin önemli bir parçası olmasının yanı sıra, kente gelenlerin ilk izlenimlerinin oluşmasında ve kentsel altyapının verimli kullanılması ile trafik güvenliği açısından da önemli bir rol oynar. Taksi taşımacılığı, küçük kapasiteli taşıtlarla yapılan yolcu taşımacılığıdır ve genellikle özel otomobille benzer kapasiteye sahiptir. Taksi taşımacılığının bazı başlıca özellikleri şunlardır:

• Noktadan Noktaya Taşıma: Yolcu, istediği noktada taksiye binebilir ve istediği yerde inebilir.
• 24 Saat Hizmet: Taksi taşımacılığı günün her saati hizmet verir.
• Kent İçindeki Sınırlı Hizmet: Taksi taşımacılığı genellikle kent sınırları içinde yapılır, özel durumlar dışında kentler arası taşımacılık yoktur.
• Konforlu: Özel otomobil hariç diğer araçlara göre daha konforludur.
• Farklı Kullanıcı Grupları: Kentin yabancıları, yaşlılar, engelliler, sürücü belgesi olmayan kişiler ve acil durumu olanlar için tercih edilen bir taşıma şeklidir.
• Trafik Esnekliği: Sıkışık trafik bölgelerini alternatif yollarla geçme esnekliğine sahiptir.
• Hızlı Ulaşım: Genellikle diğer toplu taşıma araçlarına göre daha hızlı ulaşım imkanı sunar.
• Yolcu Eşyası Taşıma: Yolcular, bavul veya diğer eşyalarını taksilerle taşıyabilir.
• Yoğunlaşan Noktalar: Taksi taşımacılığı genellikle havaalanı, gar, oteller, alışveriş merkezleri gibi noktalarda yoğunlaşır.

Taksi taşımacılığının olumsuz yönleri de vardır. Taşıdıkları yolcu sayısı az olduğundan, ulaşım altyapısının verimli kullanımına katkı sağlamazlar. Ayrıca, çevreye olan etkileri, büyük kapasiteli taşıma türlerine göre daha olumsuzdur.

Taksi Sayısını Belirleyen Unsurlar

Bir kentteki optimum taksi sayısı, sadece nüfusla değil, aynı zamanda aşağıdaki unsurlarla da belirlenir:

1. Kent Nüfusu: Nüfus arttıkça, taksi ihtiyacı da artar.
2. Sosyo-ekonomik Düzey: Bu düzey arttıkça, özel otomobil sahipliği ve taksi talebi de artar.
3. Toplu Taşıma Hizmet Düzeyi: Toplu taşıma hizmetlerinin kalitesi arttıkça, taksi kullanımına olan talep azalır.
4. Turist Çekiciliği ve Ticaret: Kentin turistik ve ticari potansiyeli arttıkça, taksi kullanımı artar.
5. Coğrafi Yapı: Dağlık alanlarda, kompakt olmayan yerleşim yerlerinde taksi kullanımı daha fazladır.

Taksi İşletmeciliği

Taksi taşımacılığında sektör, şehirde çalışmasına izin verilen taksi sayısı, sürücü nitelikleri, araç özellikleri ve ücretler gibi konularla düzenlenir. Taksi taşımacılığının düzenlenmesinde genellikle yerel yönetimlerin etkisi büyüktür. Bazı ülkelerde şirketleşme yapılırken, bazı yerlerde bireysel taşımacılık daha yaygındır.

Taksi Taşımacılığının Kamu Yolcu Taşımasındaki Yeri

Taksi taşımacılığı, küçük kapasiteli taşıma aracı olarak verimsiz kabul edilse de işlevsel olarak önemli bir yer tutar ve bu nedenle her kentte bulunması gereken bir hizmettir.

Uluslararası Uygulamalar

Bazı ülkelerde taksi taşımacılığı kurumsallaşmışken, bazı yerlerde bireysel taşımacılık yapılmaktadır. Avrupa Birliği’nde, taksi taşımacılığının düzenlenmesinde sayısal sınırlama yerine kalite kontrolüne odaklanılmaktadır. Bu tür düzenlemeler, sürücülerin mesleki yeterliliğini ve hizmet kalitesini artırmayı amaçlar.

İstanbul’da Taksi Taşımacılığı

İstanbul’da, taksi taşımacılığı özellikle yolcu taşımasında önemli bir rol oynamaktadır. Ancak, İstanbul’daki toplam taşıt sayısı içinde düşük bir orana sahip olmalarına rağmen, taksiler, özellikle kent merkezindeki trafik akışında önemli bir yer tutmaktadır. Taksi sayısındaki artış, trafik üzerindeki etkilerini de artırmaktadır. 1966 yılından itibaren İstanbul’da taksi sayısı dondurulmuş, ancak çeşitli ulaşım reformlarıyla taksilerin rolü giderek değişmiştir.