Yapı İşletmesi

Proses ve Prosedürler

Proje hedefleri olarak ana (birincil) değişkenler şöyle sınıflandırılır: süre, kalite ve maliyet

İnşaat hizmeti satın alma yaklaşımı (ihale sistemi) seçimi ve elde edilen proje performansı proje katılımcılarının hedeflerince etkilenmektedir.

Pazar ekonomisi içerisinde projelerin yapılış ve katılımcıların davranışları öyle zorluyor, dikte ediyor ki pazar ekonomisi gereksinimleri her katılımcının iş performansı gerekleri ( bireyler ve organizasyonlarını) de dâhil olmak üzere yerine getirilmelidir.

Açık Pazar ekonomisi sistemi içerisinde iş ana hedefi hayatta kalmaktır. (normal kâr elde ederek). İnşaat sektöründe kârlılık maksimizasyonu değil büyüme maksimizasyonu önemlidir. Şu önemle bilinmelidir ki inşaat projelerine birbirine eşit iki sınıf hedef uygulanabilmektedir:

1. Projenin kendisiyle ilgili hedefler
2. Proje katılımcılarının kendi hedefleri

Bu iki hedef arasında ne kadar büyük oranda uygunluk (kompatibilite) sağlanır ve ne kadar açık bir şekilde bu hedefler görüşülüp konuşulup tolere edilirse, projenin yürümesi ve iyi bir performans elde edilmesi daha çok mümkün olacaktır.

İşverenlerin “en kısa zamanda tamamlanan, yüksek kaliteli fakat en ucuz maliyete çıkan proje istedikleri” varsayılmaktadır. Bu, pek çok nedenlerden doğru bir varsayım değildir. Bu nedenleri bir arada ifade edersek, işverenler proje tahminlerinin doğru olmasını ucuz olmasından daha çok tercih ederler. İşverenler, ucuz olarak sunulan projelerin tasarım ve yapım safhalarında hep daha çok maliyete doğru giden bir eğilim oluşturduğunun bilincindedirler.

İnşaat katılımcılarının hedef ve isteklerini inşaat sektörünün işlev değişkenlerine dönüştürürsek, bir değişkenler matrisi fikri oldukça faydalı olacaktır. İnşaat işletimi ve işlerin gerçekleştirilmesi projesindeki ana değişkenler şu kategorilere ayrılır:

1. Organizasyon yapısı
2. Sözleşme şekli
3. Fiyat belirleme mekanizmaları
4. Ödeme metotları

Yukarıda bahsedilen dört değişken, süre, maliyet ve kalite değişkenlerinin ana düşünceleri ile ilgilidir.

İnşaat yaptırma (satın alma) süreci seçimi üç esas karar verme safhası ile ilintilidir:

1. İşverenin isteklerinin tespiti
2. İşverenin isteklerinin yapım proje kıstasları (ölçütleri) ve parametreleri şeklinde ifade edilmesi
3. İşletim projesi değişkenlerinin madde 2 çerçevesinde değerlendirilmesi

Kaynak:

AKBIYIKLI, R. (2017), “İnşaat Yönetimi – Metraj ve Maliyet Hesapları”, Genişletilmiş 3. Baskı, 803 sayfa, Birsen Yayınevi, İstanbul.