Plastik

Plastik

Plastikler mer denilen moleküllerden oluşur ve bunlara çok birimli anlamında polimer denir. Çok sayıda mer’in birleşerek bir büyük molekül oluşturması işlemi de polimerleşme veya polimerizasyon olarak adlandırılır. Polimerleşme iki şekilde gerçekleşir.

  • a) Katma polimerleşmesi: Çift bağ içeren mer’lerdeki bağlardan biri koparılacak olursa, açığa çıkan uçlar yardımıyla komşu mer’ler birbirleriyle birleşebilir. Birleşme uçlardan olacağından meydana gelen molekül uzun bir zincir gibidir. Bazen bu zincirlere yan guruplar da bağlanabilir. Yan grupların değiştirilerek, özel amaçlı plastikler üretmek mümkündür (izomerizm). Bağları koparacak reaksiyonun başlatılması için sisteme, başlangıçta bir enerji vermek gerekir. Bu işlem ise, bazı maddelerin katılmasıyla sağlanır.
  • b) Yoğuşma polimerleşmesi: Farklı mer’ler birbirleriyle kimyasal reaksiyona girerek birleşebilirler. Birleşme için çift bağların parçalanması gerekmediğinden mer’ler birçok noktadan birbirleriyle birleşerek üç boyutlu bir molekül oluşturur. Kimyasal reaksiyon sonucu açığa genellikle su çıkar.

Reçine Çeşitleri

Yapay olarak üretilen, kolay şekillendirilir ve hammaddeleri reçinelerdir. Reçineler kaynaklarına göre üç guruba ayrılırlar.

  1. Sentetik reçineler: Petrol ve kömürden elde edilen bir takım kimyasal maddelerle üretilirler. Örneğin, Naylon
  2. Yarı sentetik reçineler: Bileşimindeki doğal organik maddenin molekül yapısı kimyasal işlemlerle bazı değişikliklere uğratılarak üretilirler. Böylece malzemeye kolay şekil verme özelliği kazandırılır. Örneğin, Selüloz nitrat kimyasal işlem sonucu selüloide dönüşür.
  3. Doğal reçineler: Bunlar daha çok ağaçlardan elde edilen reçinelerdir. Üniform olmayan özellikleri ve gittikçe artan fiyatları nedeniyle kullanımı oldukça azalmıştır.

Üretim Şekli

  • Plastikler petrol ve doğal gaz gibi doğal kaynaklardan elde edilen hidrokarbonlar kullanılarak üretilir. Teknik olarak ifade etmek gerekirse plastikler monomerlerin kimyasal bağlarla polimere dönüşmesi ile meydana gelir. Polimer molekülünün yapısı ve büyüklüğü o plastiğin özelliklerini belirler.
  • Plastikler toz, granül, “flake” ve çözelti şeklinde olabilir. Katı maddelerin ısı ve basınçla muamelesi sonucu günlük hayatımızda yakından tanıdığımız bir çok ürün üretilir.

Plastik Çeşitleri

İki temel plastik çeşidi vardır.

  1. Termoplastik,
  2. Termoset.

Termoplastikler ısıtılınca yumuşarlar, soğutulduklarında tekrar sertleşirler.

Termosetler ise bir defa kalıplandıktan sonra asla yumuşamazlar.

Termoset

Yoğuşma polimerleşmesiyle oluşan reçineler ısıtıldığında önce yumuşar ve kolayca kalıplanarak biçimlendirilebilir. Ancak ısıtma işlemine devam edilirse katılaşır. Bu nedenle bunlara ısıtılarak katılaşan anlamına gelen termoset reçineler de denir. Katılaşma, kimyasal bir reaksiyon sonucu meydana gelir. Malzeme bu yolla katılaşır ve sonra malzemenin soğumasını beklenmeden kalıptan alınır. İleride tekrar ısıtılacak olursa malzeme yumuşamaz.

Termoplastik

Katma polimerleşmesiyle oluşan reçineler ısıtılınca yumuşar veya ergir. Bu durumda kolayca kalıplanarak biçimlendirilebilir. Bunların katılaşması için soğumaları gerekir. Malzemenin kalıptan çıkarılabilmesi için soğumasını beklemek gerekir. İleride tekrar ısıtılacak olursa yumuşar. Bunları tekrar ısıtarak yeniden biçimlendirmek mümkündür. Bu reçinelere ısıtılınca yumuşayan anlamında termoplastik reçineler denir.

Kısaca termoplastikler balmumuna benzer; ısıtıldığında yumuşar, erir, şekil verilebilir. Burada moleküller ucuca eklenerek birbirinden bağımsız çizgisel makro moleküller oluştururlar. Bu zincirler arasında kuvvetli bağ yoktur. Bundan dolayı termoplastikler ısıtıldığında atom zincirleri kayarak malzemenin akıcılığına sebep olurlar. Soğutulduğunda atom zincirleri tekrar katılaşır. Termoplastiğin ısıtılma ve soğutulma işlemleri belirli sayıyı aşarsa rengi değişir, görünüşü bozulur.

Termoplastiklerin Halleri

  1. a) Katı Hal: Malzeme cam gibi sert ve tokluk arz eden sert bir halde bulunur.
  2. b) Termoelastik Hal: Bu durumda malzeme yüksek elastikiyete sahip olur.
  3. c) Termoplastik Hal: Bu durumda malzeme akışkan bir sıvı halindedir.

Bu grupta olanlar akrilikler, selülozikler, naylon, polistiren, polietilen, karbonflorür ve vinillerdir. Bunların her firmaya ait ayrıca birer ticari isimleri vardır.

Plastiklerin İyi Yanları

  • Kolay biçimlendirilebilirler,
  • Hafiftirler,
  • Korozyona dayanıklıdırlar,
  • Elektriğe karşı iyi yalıtkandırlar,
  • Isıya karşı iyi yalıtkandırlar,
  • Saydam ve renkli olarak üretilebilirler,
  • Enerji yutma özellikleri vardır.

Plastiklerin Kötü Yanları

  • Mukavemetleri düşüktür,
  • Boyutları sabit kalmaz,
  • Isıya karşı dayanıksızdırlar,
  • Hava ve güneş ışığında bozulabilirler,
  • Bazıları koku verir,
  • Tamir edilmeleri zordur,
  • Nispeten pahalıdırlar.

 Termoset Plastiklerle – Termoplastiklerin  Özelliklerinin   Karşılaştırılması

  • Termoset plastikler ısıya karşı daha dayanıklıdırlar.
  • Termoset plastikler genellikle sert (rijid) dirler. Buna karşılık termoplastikler sert olabildiği gibi bileşimi ayarlanarak yumuşak, esnek, gevrek üretilebilmektedirler.
  • Termoplastiklerin sünme eğilimi termoset plastiklere oranla daha fazladır.
  • Termoplastikler bazı organik çözücülere karşı dayanıksızdır. Termoset plastikler ise, organik çözücülerden pek etkilenmezler.
  • Bazı termoplastikler çok saydam olarak üretilebilirler.

Plastiklerin  Yapıda Kullanılması

Plastik ürünler yapıda değişik alanlarda kullanılırlar ve kullanıldıkları yerler şöyle sıralanabilir.

  • Boru, kapı ve pencere doğraması, dekoratif kaplama ile çatı ve döşeme kaplaması olarak,
  • Isı ve ses izolasyonu amacıyla yapılan kaplamalarda (plastik köpükten yapılan kaplamalar),
  • Su ve rutubet izolasyonu amacıyla kaplama malzemesi olarak (plastik örtüler şeklinde),
  • Boyalarda,
  • Hazır dış cephe sıvalarında (bağlayıcı olarak),
  • Polimer betonlarda (Bağlayıcı olarak),
  • Harç ve betonlarda katkı malzemesi olarak kullanılırlar.

Termoplastik Malzemeler

  1. Polietilen

Normal ve düşük sıcaklıkta çarpma mukavemeti yüksektir. Asitlerden, alkalilerden ve organik çözücülerin birçoğundan etkilenmez. Bu nedenle yapıştırılamaz. Her türlü ek ve birleştirme parçalar ısıtılıp (ergitilip) birbirine bastırılarak yapılır. Yumuşama derecesi 75 oC dolayında olup 120-130 oC dolayında yumuşayan türü de vardır. Elektrik yalıtkanlığı iyidir. Bu özelliği nedeniyle elektrik kablolarında kullanılır. Tuz ve bakterilerden etkilenmediğinden yer altında kullanılabilir. Diğer bir kullanma alanı plastik örtülerdir. Bu örtüler şantiyelerde çimento istiflerinin örtülmesinde, kür görecek beton döşemelerin su kaybını önlemek amacıyla kaplanmasında vb. işlerde kullanılır. Polietilenin bir diğer kullanım alanı ise, sulama ve yağmurlama borularıdır. Ancak malzemenin ısıl genleşme katsayısının çok yüksek olduğundan  malzeme güneş ışınlarından etkilenerek zamanla kırılganlaşır.

  1. Polivinilklorür (PVC)

En yaygın biçimde, PVC yapımında kullanılan plastik malzemedir. Sert ve yumuşak olmak üzere iki türü vardır. Sert türünden; basınçlı su boruları, pis su boruları, çatılar için yağmur dereleri ve iniş boruları, sulama ve yağmurlama boruları, plastik doğrama çatı kaplama levhaları üretilmektedir. Yumuşak türü ise, yapıda plastik yer karosu olarak kullanılır.Isıl genleşme katsayısının büyük olması nedeniyle oluk ve derelerde eklerin hareketli veya contalı yapılmasını gerektirir. 80 oC da yumuşadığı için PVC borular sıcak ısı tesisatı için uygun değildir. Ancak 120 oC da yumuşayan türü de vardır. PVC özel yapıştırıcısıyla yapıştırılabilir.

PVC yer karoları, PVC’nin, asbest lifleri, bazı dolgu maddeleri ve renklendiricilerle karıştırılması ile üretilir. Isıl iletkenliği, su emmesi, yağ emmesi düşük, elektrik ve ses yalıtkanlığı yüksektir. Bileşiminde asbest bulunması nedeniyle aşınmaya ve bir dereceye kadar yanmaya karşı dayanıklıdır.

  1. Polivinil Asetat

Polivinil asetat yapıda harçlarda katkı maddesi, hazır sıvalarda hammadde, sıvalar için astar ve plastik boya olarak kullanılır.

  1. Polimetilmetakrilat (PMMA)

Hafif, görünümü güzel, cilalanabilir ve iklim koşullarına dayanıklı bir malzemedir. Şeffaf türü piyasada pleksiglas adıyla bilinir ve cam yerine kullanılabilir.

  1. Politetraflor Etilen (PTFE)

Sıcağa karşı dayanıklı, sürtünme katsayayısı çok düşük bir malzemedir. Bu özellikleri nedeniyle daha çok mutfak eşyalarının kaplanmasında (teflon tava vb.) kullanılır. Yapı alanında köprü mesnetlerinde ve katı madde taşıyan boruların iç kısımlarının kaplanmasında kullanılır. Pahalı olduğundan daha çok kaplama malzemesi olarak kullanılır.

  1. Polistrin

Polistrin yapıda daha çok sert köpük levhalar halinde kullanılır. Bu levhalar polistrin parçacıklarının şişirilmesi ve kalıplanmasıyla üretilir. Polistrin çok hafiftir. Birim ağırlığı 13-40 kg/m3 arasında değişir. Buna bağlı olarak mekanik özellikleri de oldukça düşüktür. Ancak ısı iletkenlik katsayısının çok düşük olması bu malzemeyi ısı izalasyonu işleri için uygun kılmaktadır. Görünümü beyaz renkli yuvarlak taneler biçimindedir. Renkli de üretilebilir. Bununla birlikte boyanabildiğinden renk pek önemli bir özellik değildir. Kolay yanarsa da zor alev alan türleri de vardır. Yapıda duvar, çatı ve tavanların ısı izolasyonunda, dekoratif tavan kaplama plakları halinde akustik düzenlemelerde, beton kalıplarda boş kalması gereken yerlerde boşluk elemanı olarak kullanılır. Boşluklu tuğla ve briketlerin boşluklarının bununla doldurulması da bir başka kullanım alanıdır. Darbelere karşı olan dayanıklılığı nedeniyle kırılgan eşyaların ambalajlarında da kullanılır. Bu malzeme piyasada styropor, hostapor gibi ticari isimlerle bilinir.

Termoset Plastik Malzemeler

  • Melamin Formaldehid

Melamin formaldehit doğramacılıkta kullanılan ve piyasada formika diye bilinen malzemenin hammaddesidir. Bu malzeme reçine emdirilmiş kâğıt veya karton tabakalarının preslenmesiyle üretilir. Yüzeyi parlak olup istenen desen ve renk verilebilir.

  • Poliester Reçinesi

Poliester reçinesinin pek çok kullanım alanı vardır. Örneğin dakron ve terilen diye bilinen kumaşlar. Ancak poliester reçinesi yapıda daha çok cam takviyeli plastik (CTP) malzeme halinde kullanılır. CTP malzeme poliester reçinesi emdirilmiş cam tülü veya cam keçenin kalıplanarak şekillendirilmesi ve polimerleşme sonucu sertleşmesiyle üretilir. CTP malzemeye örnek olarak oluklu, ondüleli çatı kaplama levhaları, su tankları, basınçlı borular gösterilebilir. CTP malzeme genellikle yarı saydamdır. Ancak boyanabilir. Poliester reçineleriyle üretilen bir diğer malzeme polimer betonu ve suni mermerdir.

  • Epoksi Reçinesi

Epoksi reçinesi bir sertleştiricinin katılmasıyla sertleşen iki bileşenli bir plastik maddedir. Bileşime ayrıca renklendiriciler, dolgu maddeleri, seyrelticiler de katılabilir. Özellikleri çok değişken olup çok sert veya yumuşak, hafif veya ağır olarak üretilebilir. Özellikleri bileşime giren maddelere bağlıdır. En önemli özellikleri yapıştırıcı olmalarıdır. Her türlü malzemeyi yapıştırmada kullanılabilir. Yapıda yapıştırma işlerinde, çatlakların kapatılmasında, yüzeylerin dış etkilere karşı korunmasında kullanılır. Reçine karışımı, uygulanacağı yüzeye fırçayla sürülebildiği gibi püskürtme ve diğer yollarla da uygulanabilir. Karışım kısa sürede sertleştiğinden kullanımdan hemen önce hazırlanmalıdır. Piyasada Araldit, 404 gibi adlarla satılmaktadır.

  • Poliüretan

Yapıda poliüretan, boya halinde veya sert köpük levhalar halinde kullanılır. Sıvı halde poliüreten sürüldüğü yerde bir müddet sonra sertleşerek yüzeyi geçirimsiz ve dayanıklı hale getirir. Polietilen ve benzeri birkaç madde dışında her türlü yüzeye tutunabilir. Uygulama alanları arasında duvar, çatı, tavan ve döşemelerin su ve zararlı maddelere karşı izolasyonu ile çeşitli yapıştırma işleri sayılabilir. Poliüretan sert köpük, yapıda daha çok ısı yalıtım işlerinde kullanılır.

Diğer Plastik Malzemeler

  1. Kauçuk

Kauçuk, kauçuk ağacından elde edilen ve latex diye adlandırılan süt özellikli bir emülsiyondan üretilir. Ancak günümüzde daha çok yapay olarak üretilmektedir. Bu yoldan yani sentetik olarak elde edilen, kauçuk özelliklerine sahip tüm maddeler sentetik kauçuk olarak adlandırılmaktadır. Kauçuğun en büyük özelliği parçalanmadan büyük miktarda şekil değişikliği yapabilmesidir. Ayrıca kauçuğun enerji yutma özelliği de vardır. Kauçuğun yapıda kullanıldığı yerlere örnek olarak makine temelleri ( titreşimleri yutma özelliği ), döşeme kaplamaları (esneklik, su geçirmeme), derzlerde geçirimsiz bantlar gösterilebilir. Ancak kauçuk organik yağ ve çözücülerin, güneş ışığının, sıcağın etkisiyle bozulabilir.

  1. Silikonlar

Silikonlar, silikon ve oksijenden oluşan inorganik bir zincire, organik yan grupların takılmasıyla oluşur. İnorganik bileşen, silikonların sıcaklığa karşı dayanıklı olmasını sağlarken, organik bileşen onlara esneklik kazandırır. Silikonlar sıvı, katı veya macun halinde olabilir. Sıvı silikonlar daha çok cila olarak, katı haldekiler sıcaklığa dayanıklı parça üretiminde, macun halindeki türler daha çok yağlama işlerinde kullanılır.

Türk Plastik Sanayii

Geçmişi son 40 yıla dayanan Türk Plastik Endüstrisi oldukça hızlı bir şekilde büyümektedir. 2001 yılındaki durgunluktan sonra geçtiğimiz sene %35’lik rekor bir büyüme kaydedilmiştir. Bu rakam, bir patlama yılı olan 2000’e göre bile %27’lik büyümeyi ifade etmektedir. Ekonomik ve siyasi istikrarın yeniden oluşması ve kronik yüksek enflasyonun düşmesi ile ufukta sürekli ve kuvvetli büyüme gözükmektedir.

Modern üretim teknolojileri kullanılarak gerçekleştirilen ürünler iç piyasa talebini karşıladığı gibi doğrudan ve dolaylı olarak önemli ölçüde ihracat da gerçekleştirilmektedir. Türk Plastik Sanayii sadece bitmiş ürün ihraç etmek ile yetinmemektedir. Plastik hammadde karışım ve katkıları ile çeşitli plastik işleme makineleri ve teknolojileri de Türkiye’de üretilmekte ve ihraç edilmektedir. Şu anda Türkiye 2002 yılındaki 2.8 Milyon Ton tüketimi ile Avrupa’da İspanya’dan sonra 6’ncı sırada gelmektedir. Ancak halen 40 kg olan kişi başına plastik tüketimi dünya ortalamasının üstünde olmasına rağmen doyum noktasından çok uzak olup önemli bir potansiyelin işaretidir. Tüketimin gelişmiş ülkelerdeki 100 kg/kişi seviyesine ulaşması 70 Milyon nüfusu olan Türkiye’yi dünya plastik sektöründe söz sahibi yapacaktır.

Türkiye plastik sanayi sahip olduğu avantajlarla rekabet gücü yüksek önemli bir bölgesel oyuncu niteliğine dönüşme fırsatına sahiptir. Mevcut ve planlanan doğal gaz ve ham petrol boru hattı projeleri ile bir enerji terminali olmayı hedefleyen Türkiye, bu projelerin hammadde yönünden sağlayacağı imkânlar ile büyük atılım kaydedecektir. Türkiye’nin en büyük avantajı, yakınındaki hammadde zengini büyük petrokimya üreticilerinin varlığına rağmen, yurtiçi talebin, dünya ölçeğinde yurtiçi üretim yapılabilecek düzeyde oluşudur.

Endüstri, çoğu küçük ve orta ölçekli firmalar olmak üzere 6 binden fazla firma barındırmakta ve 160 binden fazla kişiyi istihdam etmektedir. Tüketim açısından ağır toplar ambalaj ve inşaat malzemeleri sektörleridir. Son yıllarda hızla gelişen ihracat ve değişen tüketim alışkanlıkları ambalaj sektörünün hızla gelişmesine yol açmıştır. Öte yandan plastik komponentlerin yaygın olarak kullanıldığı dayanıklı tüketim ve otomotiv sektörlerinin de hızla büyümesi sayesinde bu sektörlere yönelik sürekli yeni yatırımlar yapılmaktadır. Türkiye üretim kapasitesi ile Avrupa’da sentetik elyaf üretiminde ikinci, pencere profilinde de ise üçüncü sıradadır. Türkiye’nin aynı zamanda çok önemli boyutta BOPP üretimi de bulunmaktadır.

Türkiye’de plastik tüketiminin ağırlığını komodite plastikler (PE, PP, PVC, PS) oluşturmaktadır. PE ambalaj filmlerinde, sera örtülerinde, sulama borularında, varil, bidon ve şişe üretiminde ve ev eşyalarında, PP big-bag, çuval, oryente edilmiş film ve sentetik elyaf üretiminde, sıhhi tesisat borularında ve ev eşyalarında, PVC profil, lambri ve borularda, ambalaj filmlerinde, suni deri üretiminde, PS ise ambalaj kaplarında ve ev gereçlerinde yoğun olarak kullanılmaktadır. Ambalaj malzemesi olarak giderek yaygınlaşan PET ve hızla gelişen dayanıklı tüketim ve otomotiv sektörlerinde kullanılan mühendislik plastiklerinde iki basamaklı talep artışı gerçekleşmektedir.

Türkiye Plastik Tüketim-Plastik Kullanım Yerleri

Ambalaj sektörü Türkiye’de plastiklerin yoğun olarak kullanıldığı sektörlerin başında gelmektedir. Kullanılan ambalaj malzemelerinin değer olarak üçte birini plastik olanlar oluşturmakta ancak bunların ağırlıkları sadece %15 pay tutmaktadır. Son on yılda plastik teknolojilerindeki gelişmeler sayesinde plastik ambalajlar ünite başına % 28 hafiflemiştir. Türkiye’de üretilen plastik ambalaj uygulamaları arasında oryente edilmiş filmler, stretch filmler, shrink filmler, palet örtüleri, torbalar, poşetler, big-bagler, dokuma çuvallar, ipler, termoform ile üretilmiş katı ve sıvı yiyecek içecek kapları, gazlı ve gazsız içecek şişeleri, endüstriyel bidonlar, deterjan ve kozmetik ürün şişeleri, köpük kaplar ve ambalaj formları sayılabilir.

Türkiye inşaat malzemeleri sektöründe de plastikler yoğun olarak kullanılmaktadır. Sağlam, dayanıklı, bakım gerektirmeyen ve korozyona dayanıklı olan plastik ürünler pencere ve kapı profillerinden pis ve temiz su borularına, izolasyondan iç döşemelere, su depolarından çatı ve cephe kaplamalarına kadar birçok uygulama için üretilmekte ve yaygın olarak kullanılmaktadır.

Tarımsal ürünler açısından çok zengin olan ülkemizde sera örtüleri, fide örtüleri ve sulama boruları başlıca plastik uygulamalarıdır. Televizyonlar, buzdolapları, çamaşır makineleri, bilgisayarlar gibi cihazların yanı sıra fiber optik iletişim kabloları ve klasik güç dağıtım kabloları elektrik ve elektronik sektöründe plastiklerin kullanıldıkları ürünler olarak karşımıza çıkmaktadır. Form verme kolaylığı, elektrik yalıtma özelliği ve alev almayacak şekilde modifiye edilebilmeleri plastikleri bu sektör için vazgeçilmez kılmıştır.  Plastikler, hafif, korozyona dayanıklı ve kolay şekil verilebilir olmaları sebebiyle otomotiv sektörü için de vazgeçilmez malzemeler olmuş ve eksoz emisyonlarının azaltılmasında önemli rol oynamışlardır. Ülkemizde son yıllarda hızla gelişen otomotiv üretimi bu konudaki talebi de arttırmıştır.

Ülkemiz tekstil ürünleri açısından dünyada önde gelen ülkelerden biridir. Gerek sentetik iplik ve elyaf gerekse bunlarda imal edilen dokumalar konusunda dünya çapında üretim ve ihracat yapılmaktadır. Akrilik, polyester, polyamid ve polipropilen başlıca işlenen plastik türlerini oluşturmaktadır. PVC, EVA, TPE ve poliüretanın taban üretiminde kullanıldığı ayakkabı sektöründe de önemli üretim ve ihracat bulunmaktadır.

Türkiye’nin coğrafi olarak Avrupa ile Asya’nın buluştuğu noktada yer alması Türk plastik endüstrisine ihracatını giderek arttırmada avantaj sağlamaktadır. Bu sene sektörün toplam ihracatının 1 Milyar dolar seviyesine ulaşması beklenmektedir. İhracat portföyünü her türlü ambalaj malzemesi, borular, mobilyalar, tekstil ürünleri, ayakkabı, mutfak ve ev gereçleri ile orijinal ekipman parçaları oluşturmaktadır.

Plastiklerin önemli bir kullanım alanı olan dayanıklı tüketim ve otomotiv sektörü ihracatlarında iki basamaklı artışlar görülmektedir. Türk plastik ürünleri dünyada 124 ülkeye ihraç edilmektedir. Ana pazarlar AB, Eski Sovyet Cumhuriyetleri, Doğu Avrupa, Afrika ve Ortadoğu ülkeleridir. Sektör her yıl PAGEV ve TÜYAP tarafından İstanbul’da düzenlenen Plastik ve Kauçuk Fuarı’nda bir araya gelmektedir. Bölgenin en büyük plastik ve kauçuk fuarı olması sebebiyle giderek uluslararası bir statü kazanmakta olan fuara çevre ülkelerden yoğun ilgi olmaktadır.

Plastik Tüketimin Sanayi Kollarına Dağılımı

Plastik malzemeler hayatımıza her alanlarda farklı bir şekilde girmektedirler. Otomotiv alnından yapı alanına, sağlık alanından ambalaj elektronik alanına kadar birçok alanda hayatımıza girmektedir. Her alanda plastiklerin seçilmesine nedenler vardır. PVC’nin kanser yapıcı etkisi olduğu konusunda halk arasında yaygın bir kanı vardır. Oysa PVC hemen hemen bütün endüstri dallarında (oyuncak boya telefon giysi yiyecek kapları su şişeleri ve sulama boruları gibi günlük kullanım alanlarında, insan ile iç içe…) kullanılmakta olup insan sağlığı açısından hiçbir olumsuz etkisi yoktur (günümüzde hasta hanelerde toplu taşıma ve kitle iletişim araçlarında, ilaç ve gıda sektörü, ev eşyalarında vb. birçok endüstriyel sektörde PVC üstünlüğünü kabul ettirmiştir).

Otomotiv Alanında

Dünya plastik kullanımının yaklaşık yüzde yedisi taşımacılıkta kullanılır. Araç tasarımında plastik kullanımı rahatlık, emniyet ve ekonomi sağlar. Araçlarda ikinci en fazla kullanılan malzeme plastiktir. Otomotiv endüstrisi neden plastikleri tercih eder? Çünkü plastikler:

  • Daha az yakıt kullanımı sağlar,
  • Maliyeti düşürür,
  • İnsanın çevreye olan etkilerini minimize eder.

Yapı Alanında

  • Yapı ve inşaat sektörü toplam plastik tüketiminin yüzde on dokuzunu meydana getirir. Mimar ve tasarımcılar neden plastik kullanırlar? Çünkü plastikler:
  • Uzun ömürlü çözümler sunar
  • Sert ve dayanıklı olmakla beraber hafiftirler, montaj kolaylığı sağlarlar
  • Estetik olarak kabul edilebilir ve sağlıklı olmaları nedeniyle mutfak ve banyo donanımlarında tercih edilirler
  • Geleceğe yönelik tasarımlara ortam sağlarlar.
  • Ayrıca yapı alanında plastiğin en çok kullanımına rastladığımız alanlar pencere, tesisat boruları vb.

Polipropilen Atık su Elemanları

Sağlık Alanında

Sağlık sektöründe kullanılan plastik yüzdesi diğer sektörlere oranla düşük olmakla birlikte sağlık açısından onlarsız bir yaşam düşünülemez. Tıp camiası neden plastik kullanır? Çünkü plastikler:

  • Hijyenik, sağlam, hafif, inert, koruyucu, atılabilir olup uygulama esnekliğine sahiptirler
  • İnsan vücudunun tekrar oluşturulmasına imkân verirler. ( suni kemik, rekonstrüktif kozmetik cerrahi gibi)
  • Tedavide uygulama kolaylığı sağlar. ( suni kalp, serum hortumları, kan torbaları, ilaç ambalajları, organ nakli ambalajları gibi)

Ambalaj Alanında

Ambalaj malzemelerinin yaklaşık yarısını plastikler oluşturur. Plastik ambalajlar kaynak tasarrufu sağlarken atık oluşumunu da azaltırlar. Ambalaj sanayii neden plastikleri tercih eder? Çünkü plastikler:

  • Satılan malları taze ve temiz tutar
  • İlave koruma sağlar
  • Kırılmadıkları için yaralanmaya neden olmaz
  • Ambalajlanan malın çok çarpıcı şekilde sunulmasına imkân verirler

Elektronik Alanında

Plastiklerin çeşitli şekillerde işlenebilme özelliği yanında maliyet avantajları bugün varolan teknolojik gelişmelerin çoğunda hayati öneme sahip olmalarını sağlamıştır. Elektrik ve elektronik sanayii neden plastik kullanır? Çünkü plastikler:

  • Daha iyi tasarımlara imkân verirler,
  • Olağanüstü yalıtım özelliğine sahiptirler,
  • Parçaların mümkün olan en küçük boyutta imal edilebilmesine imkân verirler,
  • Montaj kolaylığı sağlarlar,
  • Uygun ve hafif bir veri depolama ortamı sağlarlar.

 

Comments are closed