Yapı İşletmesi

Keşif

Bir yapının mimari, betonarme ve tesisat projelerini inceleyen mühendisler, önce metraj çıkararak maliyeti hesaplar. Daha sonra, bu metrajdan elde edilen miktarları uygun birim fiyatlarla çarparlar. Bu sürece keşif denir.

Keşfin Önemi

İnşaata başlamadan önce yapının maliyetini bilmek, planlı ilerlemenin temel şartıdır. Yapı sahibi bu maliyete göre bütçe planı yapar ve hazırlıklarını tamamlar. Aksi halde, proje ilerledikçe beklenmedik mali sorunlar ortaya çıkar. Bu durum hem inşaatın uzamasına hem de sözleşme şartlarının yerine getirilememesine yol açar. Sonuç olarak ciddi maddi kayıplar yaşanır.

Eğer yapı sahibi bir kamu kurumuysa, süreç daha da kritik hale gelir. Kurum, önce bu maliyeti baz alarak ihale açar. Ardından, bütçeden gerekli kaynağı talep eder. Dolayısıyla, gerçekçi ve doğru bir keşif yapmak hem yasal hem de mali açıdan zorunludur.

Keşif Türleri

1. Birinci Keşif (Yaklaşık Keşif)
   Yapı başlamadan önce hazırlanır ve avan (ön) proje veya uygulama projesine dayanır. Yaklaşık maliyeti verir. Ancak, projede yapılacak değişiklikler maliyeti de doğrudan etkiler.

2. İkinci Keşif (Kesin Keşif)
   Yapı tamamlandıktan sonra hazırlanır. Bu aşamada, yapım süresince tutulan ataşman belgeleri ve kesin projeler dikkate alınır. İkinci keşif, nihai ve değişmez maliyeti yansıtır.

Keşif Yapma Kuralları

Mühendisler keşif hazırlarken metraj özeti cetvelini kullanır. Ön keşifte, proje üzerinden doğru metraj hesaplamak gerekir. Kesin keşif sırasında ise şu kurallara uyarlar:

• İmalatlar devam ederken her işin miktarını ölçer ve kaydederler.

• Projeden farklı yapılan işleri ataşmanlarla belgelendirirler.

• Malzeme fiyatları zaman içinde değişebileceği için imalat tarihlerini mutlaka not ederler.

Bu adımlar, hem maliyetin doğruluğunu hem de sürecin şeffaflığını garanti altına alır.

Keşif Hazırlama Aşamaları

Keşif üç temel aşamada tamamlanır:

1. Yapının metrajı çıkarılır.

2. Uygun birim fiyatlar belirlenir ve projeye işlenir.

3. Keşif özeti hazırlanarak süreç tamamlanır.

Bu sıralama, hem sürecin düzenli işlemesini hem de maliyetin netleşmesini sağlar.

Kaynak:

AKBIYIKLI, R. (2017), “İnşaat Yönetimi – Metraj ve Maliyet Hesapları”, Genişletilmiş 3. Baskı, 803 sayfa, Birsen Yayınevi, İstanbul.