Yapı İşletmesi

İnşaat Mühendisliği

Mühendisliğin anası olarak da kabul edilen inşaat mühendisliği askeri mühendislikten sonra gelen en eski temel mühendislik dalıdır. Civil engineering kelimesi de, askeri olmayan mühendislik çalışmalarını, askeri olan mühendislik çalışmalarından ayırabilmek için  ilk olarak 18. yy da kullanılmaya başlamıştır. Yani askeri mühendislik terimine karşıt olarak sivil mühendislik denmiştir.  Ondan sonra da İngilizcede inşaat mühendisliği bu şekilde adlandırılmıştır. İnşaat mühendisliği 1828 yılında, İngilitere’de kraliyet imtiyaznamesini kazanarak ilk kez resmen bir meslek olarak tanınmıştır. Mesleğin tanımı ise şu şekilde yapılmıştır:

“İnşaat mühendisliği hem iç hem dış ticaret için; dahili etkileşim ve alışveriş için yol, köprü, kanal, ırmak taşıması ve iskelelerin inşasının uygulamasında; liman, rıhtım, dalgakıran, deniz fenerlerinin inşasında; ticaret amacıyla yapay güç ile dolaşım sanatında; ve makinelerin uygulama ve inşasında; ve şehir ve kasabaların drenajında (boşaltımında); ülkelerde üretim ve ulaşımın araçları olarak, doğanın büyük güç kaynaklarını insanın kullanımı ve faydasına yönlendirme sanatıdır.”

Bu tanım, mesleğimiz için yapılmış ilk tanımlamadır. Ayrıca inşaat mühendisliği alanında ilk kurum yine İngiltere’de, Londra’da  ” İnşaat Mühendisler Kurumu ” olarak kurulmuş ve ilk başkanı da ünlü mühendis  Thomas Telford olmuştur.

Thomas Telford, yol, köprü ve kanal inşaatları yapan bir taş ustası, mimar ve inşaat mühendisi olarak bilinmektedir. Gerek İngiltere’de ve gerekse kendi ülkesi olan İskoçya’da çok sayıda yol, köprü, kanal, liman ve tünel gibi alt-yapı projeleri inşa etmiştir. Zamanına göre çok özgün ve köprü tasarımcısı olarak ün salmıştır. Thomas Telford’un en özgün köprü projelerinden biri de Telford Bridge (Ironbridge)’tir. İngiltere’nin Shropshire bölgesinde Shrewsberry kentinde Caund civerindaki nehir geçişini sağlamış olan köprü dünyada ilk kez pik demir dökümden yapılmış kemer köprü özelliğini taşımaktadır. Köprü 1818 yılında inşa edilmiştir.

Resim 1- Telford Bridge (Ironbridge)

İnşaat Mühendisi kimdir?  İnşaat mühendisliği mesleğini icra eden kişidir. İnşaat mühendisi planlama, tasarım, yapım ve alt ve üst-yapıların tamir ve bakımı gibi işlerle uğraşır. İnşaat proje yönetiminde çalışan bir kişi genellikle aşağıdaki konularla uğraşır:

• Proje işlerinin kalite kontrolü, süre planlaması ve bütçe planlaması ve kontrolü,
• İnşaat projesinin proje için öngörülmüş olan standart ve prosedürler gereğince projenin planlaması, koordinasyonu ve işlerin tamamlanması sorumluluğu,
• Şantiyede olağanüstü haller nedeniyle ve başka nedenlerle oluşan gecikmelerin, malzeme kalitesinin ve işgücü verimliliğinin sorumluluğu,
• İşleri yönetecek ve yapacak takımların kurulması sorumluluğu,
• Hem ana yüklenici ve hem de alt-yüklenicilerin iş sağlığı ve güvenliği sorumluluğu,

İngiliz John Smeaton (1724 – 1792) “inşaat mühendisliğinin babası” olarak bilinmekte ve köprüler, kanallar, limanlar ve deniz fenerleri tasarımı ile tanınmaktadır.

Kaynak:

AKBIYIKLI, R. (2017), “İnşaat Yönetimi – Metraj ve Maliyet Hesapları”, Genişletilmiş 3. Baskı, 803 sayfa, Birsen Yayınevi, İstanbul.