Yapının Yapılacağı Arazinin Tespiti ve İmar Durumu

İnşaat yapmak isteyenler öncelikle arazi seçimini yapar ve imar durumunu kontrol eder. Bu aşama oldukça kritiktir çünkü kanunlarla belirlenen kurallara uymak her yapı sahibi için zorunludur.

Arazinin kullanım amacını belirlerken şu unsurları dikkate almak gerekir:

Mücavir alan sınırları
İmar planı olup olmaması
Tarım ya da sanayi alanı durumu
Sulama arazisi için alınacak izinler
Kıyı kanununa uygunluk

Dolayısıyla bu adımlar, yapının yasal ve güvenli şekilde inşa edilmesini sağlar.

İmar Planı ve Kanunlar

Araziyi seçtikten sonra, uygun imar planına göre hareket etmek gerekir.

Konut projelerinde konut imar planı esas alınır.
Sanayi tesislerinde ise sanayi imar planı uygulanır.

Ayrıca bu süreçte 3194 sayılı İmar Kanunu, 2634 sayılı Turizm Teşvik Kanunu, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu ve 3030 sayılı Büyükşehir Belediyeleri Kanunu doğrudan devreye girer.

Belediyeler ve İl Özel İdarelerinin Yetkileri

Mücavir alan sınırları içinde belediyeler imar sürecini yürütürken, alan dışında ise il özel idareleri sorumluluğu üstlenir.

Özellikle 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, belediye sınırları dışındaki imar işlemlerini il özel idarelerine devretmiştir. Bununla birlikte bazı bölgelerde ayrıca 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı (ÇDP) geçerlidir. Dolayısıyla projeler bu plana uygun hazırlanmak zorundadır.

Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği

Plansız alanlardaki imar faaliyetlerini özel yönetmelikler düzenler.

Köy ve mezraların yerleşik alanlarında yönetmelik yerleşik alan içi esaslarını tanımlar.
Belediye sınırları dışında ise yerleşik alan dışı esaslar geçerli olur.

Özellikle köy yerleşik alanlarında konut, tarım ve hayvancılık yapıları için ruhsat aranmaz. Ancak muhtarlık ve il özel idaresi onay verir. Bunun dışında yerleşim alanı dışında yapılacak yapılar için mutlaka ruhsat alınır.

İfraz ve Tevhit İşlemleri

İmar uygulamalarında sıkça ifraz ve tevhit işlemleri yapılır.

Tevhit (Birleştirme): Birden fazla parsel tek parselde toplanır.
İfraz (Ayırma): Tek bir parsel birden fazla parçaya bölünür.

Özellikle plansız alanlarda yapılan ifraz işlemlerinde her parsel en az 5000 m² olmalıdır. Ayrıca tarım il müdürlüğü bu işlemleri onaylar.

Yapı Ruhsatı Alma Şartları

İnşaata başlamadan önce mutlaka yapı ruhsatı alınır.

Başvuru için şu belgeler gerekir:

Tapu belgesi
Mimari proje
Elektrik ve tesisat projeleri
Röperli kroki
Zemin etüdü raporu
Projeyi hazırlayan mimarın yetki belgesi

Öncelikle başvurular belediye veya il özel idaresine yapılır. Daha sonra yetkililer belgeleri inceler, onaylar ve ruhsatı teslim eder. Ruhsat sahibi inşaata 2 yıl içinde başlar ve yapıyı 5 yıl içinde tamamlar. Aksi halde ruhsat geçerliliğini kaybeder.

Sonuç

Sonuç olarak, bir yapının güvenli ve yasal şekilde inşa edilmesi için arazi seçimi, imar planı, ruhsat süreci ve mevzuata uyum zorunludur. Özellikle plansız alanlarda özel düzenlemeler, köy yerleşimlerinde ise muhtarlık onayı ön plana çıkar.

Bu adımlar, hem şehir planlamasına uygunluğu hem de inşaatın güvenli ilerlemesini sağlar.

Kaynakça

AKBIYIKLI, R. (2017). İnşaat Yönetimi – Metraj ve Maliyet Hesapları. Genişletilmiş 3. Baskı, Birsen Yayınevi, İstanbul.

T.C. Resmî Gazete (1985). 3194 Sayılı İmar Kanunu. 09/05/1985 tarih ve 18749 sayılı Resmî Gazete.

T.C. Resmî Gazete (2005). 5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu. 04/03/2005 tarih ve 25745 sayılı Resmî Gazete.

T.C. Resmî Gazete (1983). 2634 Sayılı Turizm Teşvik Kanunu. 12/03/1982 tarih ve 17635 sayılı Resmî Gazete.

T.C. Resmî Gazete (1983). 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu. 23/07/1983 tarih ve 18113 sayılı Resmî Gazete.

T.C. Resmî Gazete (1983). 2960 Sayılı Boğaziçi Kanunu. 18/11/1983 tarih ve 18229 sayılı Resmî Gazete.

T.C. Resmî Gazete (1984). 3030 Sayılı Büyükşehir Belediyeleri Kanunu. 09/07/1984 tarih ve 18453 sayılı Resmî Gazete.

T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (2021). Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği. Ankara.

Yapının Yapılacağı Arazinin Tespiti (İmar Durumu)