UlaşımSistem çevreyle uyumlu olsa da, işletim trafik düzenlemeleriyle çevreyi dolaylı etkiler. Bu beklemeler, çevresel etkiye sahip olduğu gibi, diğer ulaşım türlerinin seyahat sürelerinin de belli oranlarda artmasına sebebiyet verecektir.
Hafif Raylı Taşıma Sistemleri
En temel terimsel anlamı olarak, kentsel çevreyle entegre olabilme kabiliyetine sahip, orta ölçekte yolcu taşıma kapasitesine sahip, diğer raylı sistemlere göre daha basit ve ucuz yapım maliyeti olan raylı bir sistem olarak tanımlanabilir. Vagonların kısa ve hafif olduğu, tekil veya birkaç vagondan oluşan katar şeklinde belli aralıklarla işletilen sistemlerdirler. Yolcu indirme-bindirme istasyonları yine göreceli olarak kısa platformlardan oluşur. Bu sistemin inşasında (yapımında) keskin kurbalar, dik eğimli güzergâhlar kullanılabildiği için, ilk yatırım maliyetleri de düşüktür. Ayrıca, sistem mevcut ulaşım koridorlarına ve kent topografyasına dahil edilebilir.
Bu tanımlama en temel tanımlamadır. Pratikte, hafif-raylı sistemler oldukça geniş bir sistemden oluşan bir aileyi içinde barındırır. Güzergâhı sokaklarda olan, tek vagonlu sistemler, tünel ve viyadüklerin de olduğu güzergâhlara sahip çok vagonlu sistemler veya her ikisi arasında olabilecek diğer herhangi bir sistem, hafif raylı taşıma ailesinden birisi olabilir. Ve kavramsal olarak da ilerde ortaya çıkacak yeni durumlar çerçevesinde herhangi bir sistem iyileştirilmesi yapılacaksa, bu anlamda gerek maliyet olarak gerekse de güzergah açsından oldukça fleksibıl ( esnek ) bir yapıya sahiptir.
Raylı sistemler hangi faydaları beraberinde getirir?
- Yüksek hizmet kalitesi sağlar.
- Hızlı ve yüksek kapasiteli ulaşım imkanı sunar.
- Güvenli ve güvenilirdirler.
- Erişim kolaylığı sağladığı için gerek ticari, gerekse de eğlenceyle ilgili aktivitelerin gelişiminde rol oynar.
- Enerji tüketimi açısından son derece ekonomiktir ve neredeyse çevreye sıfır kirliliğe sebep olur.
- Mevcut otobüs ve tren sistemlerine kolayca entegre edilebilir.
- Sistemin işlevsel olduğu bölgelerin, kentin gelişmiş ve zenginleşmiş bölgeleri olduğu imajını sağlar.
- Doğal çevrenin korunması konusunda artan bir toplumsal duyarlılığa uygun bir taşımacılık sistemidir.
- Daha fazla yolcu taşıması nedeniyle nüfus yoğunluğu fazla olan kesimlerde ideal bir taşıma aracıdır.
- Trafik kazalarını ve bu kazalarda yaşanan kayıpları azaltır.
- Otoyollardan daha az arazi kullanımını gerektirir.
- Karayolu taşımacılığında yaşanan tıkanmalar demiryolu ile aşılabilir, zamandan tasarruf sağlar.
Peki sistemin olumsuz yönlerine baktığımızda nelerle karşılaşırız?
Hafif raylı sisteme geçiş çerçevesinde, arzu edilen daha etkin ulaşım hedeflerinin elde edilmesi için, bazı diğer ulaşım türlerinin daha direk olan güzergâhlarında değişikliklere gidilebilir ki, bu da bu sektördeki işletmeciler için ve bu alternatif sistemleri kullananlar için arzu edilmeyen sonuçlar doğurabilir. Fakat şu akıldan çıkarılmamalıdır ki, elde edilecek genel toplumsal fayda, bu bireysel ve grupsal faydalardan daha önemlidir.
Genel olarak bir raylı sistem; dizayn, planlama ve uygulama aşamalarını içine alan, projelendirme sürecinde yolcu talebinin, sistemi kurmanın fiziksel imkanlarının, diğer ulaşım modları ( türleri ) ile olan entegrasyonunun, ilk yatırım ve işletme maliyetlerinin hem sosyal hem de ekonomik anlamda mühendislik değerlendirmelerini içeren bir prosestir.
Toplu Taşıma Sistemi Seçeneği Olarak Hafif Raylı Sistemler
- Toplu taşıma sistemi olarak otobüs taşımacılığı, en düşük alt yapı ilk yatırım maliyetine sahiptir.
-
Bu sistem mevcut yolları kullanır ve genellikle özel altyapı gerektirmez.
-
Sistem esnektir, kentlerde ulaşımı artırır ve diğer sistemleri destekler.
-
Otobüs öncelikli şeritler olsa da, trafik tıkanıklığı güvenilirliği etkileyebilir.
Elimizde kalan gerçek ise, büyük halk kitlelerini kendi özel araçlarını bırakıp, toplu taşımaya yönlendirmek için otobüs sistemleri yeterli olamadığıdır.
Hafif raylı sistemler de tıpkı otobüslerde olduğu gibi mevcut yollar üzerinde ulaşım imkanı sağlayabilmekte, gerektiğinde katlı kavşaklarla veya tünellerle kavşaklarda mevcut trafikten ayrılabilmekte, oldukça esnek bir ulaşım imkanı sunabilmektedir. Dolayısı ile, güvenli, konforlu, güvenilir ve kabul edilebilir bir toplu taşıma sistemi olabilmektedir.
Kaynakça:
- Ulaşım Planlaması ve Politikaları – Demirtaş, M. (2018). Ulaşım Planlaması ve Uygulamaları. İstanbul: Nobel Yayıncılık.
- Toplu Taşıma Sistemleri – Özdemir, A. (2017). Toplu Taşıma Sistemlerinin Planlanması. Ankara: Gazi Kitabevi.
- Seyahat Davranışları ve Ulaşım Seçimi – Tümer, M. (2015). Ulaşım Davranışları ve Trafik Akış Modellemeleri. İstanbul: Beta Yayınları.
- Raylı Sistemlerin Entegrasyonu ve Ulaşım Politikaları – Aydın, S. (2016). Raylı Sistemler ve Ulaşım Politikaları. Ankara: İMO Yayınları.
- Transportation Research Board (TRB) – U.S. National Research Council. (2014). “Urban Transportation Planning and Analysis: The New Policy Challenges.” Washington, D.C.: Transportation Research Board.
Comments are closed