Kaba Yapı

Blok veya Gazbeton Duvarlar

Yığma ya da karkas yapılarda, hafif duvar elemanları ısı ve ses yalıtımında önemli bir rol oynar. Bu amaçla çeşitli boyut, şekil ve bileşimde bloklar kullanırız. Başlıca üç tür öne çıkar:

• Beton Briket Duvarlar

• Alçı Blok Duvarlar

• Gazbeton Duvarlar

Beton Briket Duvarlar

Beton briketleri, kum, çakıl, cüruf, bims (sünger taşı), tuğla ve kiremit kırıklarını çimento ve su ile harmanlayarak üretiriz. Karışımı özel kalıplara döker, vibrasyonla sıkıştırırız. 1 m³ duvar için yaklaşık 250–300 kg çimento kullanırız.

Briketler hafif oldukları için avantaj sağlar. Genellikle 6×11×23 cm, 10×20×40 cm, 20×20×40 cm ve 20×30×40 cm ölçülerinde üretilir. Beş yüzünü kapalı, bir yüzünü açık bırakırız. Et kalınlığını en az 3 cm yapar, delik hacmini toplam hacmin yarısını geçirmeyiz. Örgü sırasında yatay derzleri 1.5–2 cm, düşey derzleri ise 1–1.5 cm bırakırız.

Alçı Blok Duvarlar

Alçıyı suyla karıştırır, kalıplara döker ve kurutarak alçı blokları elde ederiz. Blokları dolu gövdeli (deliksiz) veya boşluklu (delikli) üretiriz. Kalınlıkları 8, 10 veya 12 cm olur; diğer ölçüler genellikle 50×50 cm ya da 50×66.6 cm’dir. Üç blokla yaklaşık 1 m² duvar örebiliriz.

Alçı bloklar hafiflik, kolay işçilik, sıva gerektirmeme ve testereyle kesilebilme gibi avantajlar sunar. Ancak, suya ve neme dayanıklı olmadıkları için ıslak hacimlerde kullanılmaz. Derz kalınlığı 2 mm’yi geçmez. Blokları şaşırtmalı olarak alçı hamuruyla yapıştırırız.

Duvar örerken zemini temizler, ıslatır ve ince bir alçı hamuru yayarız. Üzerine 1–2 cm’lik esnek bant (styrophor) yerleştirir, tekrar alçı hamuru uygularız. Daha sonra blokları dizeriz. Tavan ve duvar birleşimlerinde alüminyum T profil veya kartonpiyer kullanırız. Kapı ve pencere boşluklarında önce kasayı yerleştirir, ardından blokları öreriz.

Gazbeton Duvarlar

Gazbetonu, kuvarsit, çimento, alüminyum tozu ve suyu karıştırarak üretiriz. Karışımı kalıplara döker, önce doğal kuruma sürecinden geçirir, ardından yüksek basınçlı buhar altında sertleştiririz. Gazbeton, piyasada YTONG adıyla bilinir.

Bu malzeme donatısız veya donatılı olabilir. Ses ve ısı yalıtımı yüksektir, yanmaz ve el aletleriyle kolayca işlenir. Yoğunluğu 400 kg/m³ olan gazbeton 15 kg/cm², 500 kg/m³ olan ise 65 kg/cm² basınç dayanımı gösterir. Isı iletim katsayısı λ=0.08 Kcal/m·°Ch olup, klasik kagir malzemelere göre çok daha düşüktür.

Türleri

1. Bölme Bloklar: 7.5–12.5 cm kalınlık, 25–60 cm yükseklik ve 50–60 cm uzunluk ölçülerinde üretiriz. Genellikle yük taşımayan bölme duvarlarda kullanırız.

2. Lentolar: 1–1.25 m uzunlukta üretir, kapı ve pencere boşluklarını geçmek için uygularız. Çelik donatı ekleyerek daha dayanıklı hale getiririz.

3. Gazbeton Levhalar: 10–30 cm kalınlıkta, 50 cm yükseklikte ve 1–6 m uzunlukta üretiriz. Bunları düşey veya yatay duvar levhası olarak uygularız.

Gaz Beton Bölme Panoları

BG35 tipi panolar düzgün yüzey sağladığı için sıvaya gerek bırakmaz. Üzerine doğrudan boya yapabilir veya duvar kâğıdı kaplayabiliriz. Panolar yangına ve ısıya dayanıklıdır. Derzleri çimento şerbetiyle birleştirir, hızlıca duvar öreriz.

Gaz Beton Duvar Blokları

Gaz beton blokları, dış duvarlarda yatay ve düşey şekilde kullanırız. Fabrikada hassas makinelerle kestiğimiz için yüzeyleri düzgündür. Cephe duvarlarında 50 cm aralıklarla pahlı veya trapez kesitli olarak uygularız.

Kerpiç Blok Duvarlar

Türkiye’de kerpiç duvarların oranı yaklaşık %20’dir. 50 cm kalınlıkta örülen kerpiç duvarlar iyi yük taşır ve ısı yalıtımı sağlar. Ancak suyu hızla emdikleri için yalnızca az yağışlı bölgelerde tercih ederiz.

Kerpiç harcını saman, kil ve ince kumla hazırlar, blokları kalıplara döveriz. Kalınlığı en az 25 cm yaparız. Duvarı nemden korumak için taşkın temeller üzerine oturtur, geniş saçaklarla yağmura karşı koruruz.

📖 Kaynak:
Özdemir, İ. (2003). Yapı Elemanları Ders Notları. [PDF belgesi]. OMÜ Kaynak