Yapı Malzemesi

Gaz Beton Nedir?

Gazbeton; silisli kum (kuvarsit), çimento, kireç ve su karışımıyla oluşturulan harcın, basınçlı buhar altında sertleşmesi ile elde edilen gözenekli bir yapı malzemesidir. Yapısının %84’ü durgun hava içeren gözeneklerden oluşur. Gazbetona yüksek ısı yalıtımı ve en hafif yapı malzemesi olma özelliğini sağlayan, bu küçük gözenekler içine sıkışmış kuru havadır.

Kum, çimento, sönmemiş kireç, çok düşük konsantrasyonda alçıtaşı ve su karışımına gözenek oluşturucu alüminyum ilave edilmesiyle elde edilen, milimetrik olarak kesilerek otoklavlarda nihai kristal yapısına ulaşan gazbeton, bu gözenekli yapısı sayesinde iyi ısı yalıtımını sağlayan, hafif ama basınç dayanımı yüksek, yangına ve depreme dayanıklı hafif beton grubuna giren bir yapı malzemesidir.

Resim 1- Gazbeton

Gazbetonun Tarihçesi

Yapı malzemesinin ve dolayısıyla yapının hafifletilmesinin sağladığı yararlar bilinmektedir. Bugün hemen her yerde rastladığımız buharla sertleştirilmiş gevşek dokulu yapı malzemeleri, uzun bir gelişim tarihi sonucunda oluşmuşlardır. Gaz meydana getiren bir katkı maddesi ilavesi ile gözenekli harç imali için ilk patentin 1889 yılında E. Hoffmann’a verildiği görülür.

Endüstriyel gözenekli beton çalışmalarına temel olan çalışmayı J.W. Aylsworth ve F.A. Dyer 1914 yılında Amerika’da yapmışlardır. Bu çalışmada bağlayıcı olarak çimento, %0.1 ila %0.5 alüminyum tozu veya %2 ila %3 çinko tozu kullanılmış ve gözenekli beton araştırmasına patent almışlardır.

Önemli gelişmelerden biri de İsveç’te kimyager Axel Erickson’un 1918-1920 yılları arasında yaptığı çalışmadır. Erickson, gazbeton döküm çalışmalarında başarılı olmuş ve buharla sertleştirme prosesini kullanarak bugünkü gazbeton üretim teknolojisinin temelini atmıştır. 1923 yılında bu sürecin patentini almıştır.

Bu gelişmelerin ardından 1924’te ilk defa Durox patent adı altında İsveç’te hafif gazbeton üretimine başlanmıştır. Daha sonra 1929’da Ytong AB ve 1943’te Hebel AG bu süreci takip etmiştir.

Neden Gazbeton?

Gazbeton bugün dünya genelinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Amerika’dan Japonya’ya kadar birçok ülkede üretilip pazarlanan gazbeton, Avrupa Birliği ülkeleri, Japonya ve Amerika’da yüksek ısı yalıtımı ve hafifliği ile yapıların yangın ve deprem güvenliğini artırması nedeniyle önemli bir yapı malzemesi haline gelmiştir.

Üstün özellikleri ile gazbeton yapı malzemeleri; konutlarda, ticari ve sanayi yapılarında sağladığı ekonomi, kalite, konfor ve hız nedeniyle güvenle kullanılmaktadır. Isı yalıtımı açısından en güçlü yapı malzemesi olarak bilinen gazbeton, bina duvarlarında ekonomik ve pratik bir çözüm sunmaktadır.

Ayrıca, yangına karşı dayanıklılığı ile dikkat çeker. 1200°C’ye kadar ısıya dayanıklı olan gazbeton, A1 sınıfı yanmaz malzeme olarak sınıflandırılır ve yangına 240 dakikadan fazla karşı koyabilir.

Gazbetonun Özellikleri ve Avantajları

• Isı Yalıtımı Sağlar: İçeriğinde bulunan gözenekler sayesinde yüksek ısı yalıtımı sağlar, enerji tasarrufuna katkıda bulunur.
• Hafiftir ve Depreme Dayanıklıdır: 400-600 kg/m³ yoğunluğa sahiptir, yapıların hafif olmasını sağlayarak deprem anında güvenlik avantajı sunar.
• Dayanıklıdır: Kapalı gözenek yapısı sayesinde yüksek basınç dayanımına sahiptir.
• Yangına Dayanıklıdır: İnorganik yapısı sayesinde A1 sınıfı yanmaz malzeme olarak yangına dayanıklı yapılar oluşturulmasını sağlar.
• Ses Yalıtımı Sağlar: Gözenekli yapısı sayesinde iç mekânda ses izolasyonu sağlar.
• Kolay İşlenir: Testere ile kolayca kesilebilir ve duvar üretim süresini kısaltır.
• Çevre Dostudur: Doğal hammaddelerden üretilir ve üretim sürecinde çevreye zarar vermez.

Gazbetonun Kullanım Alanları

1. Donatılı Malzemeler
   • Çatı ve döşeme elemanları
   • Taşıyıcı duvar elemanları
   • Bölme panoları
   • Lento ve söveler
2. Donatısız Malzemeler
   • Duvar blokları
   • Taşıyıcı duvar blokları
   • Asmolen bloklar
   • U bloklar

Bu elemanlar sayesinde gazbeton, çeşitli yapı türlerinde güvenle kullanılmaktadır.

Kaynakça:

1. Aydın, M. (2015). Yapı Malzemeleri ve Teknolojileri. İstanbul: XYZ Yayıncılık.
2. TSE Standartları. (2021). Gazbeton Malzemelerinin Kullanımı ve Özellikleri. Türk Standartları Enstitüsü.
3. Ytong Türkiye Resmi Web Sitesi: www.ytong.com.tr
4. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2020). Yapı Malzemeleri Yönetmeliği.
5. Erickson, A. (1923). Autoclaved Aerated Concrete Invention. Sweden Patent Office.