Epoksi

Epoxy sözcüğü Yunanca iki önekten türemiştir: “üzerinde” anlamına gelen “epi” ve “keskin/asitli” anlamına gelen “oxy”.Suya, aside ve  alkaliye direnci çok iyidir, zamanla direnç özelliğini yitirmez. Çatlağa doldurulmuş epoksi yapıştırıcısı, çatlağın yarattığı süreksizlik ortamını sürekli duruma dönüştürür, çatlağın her iki yüzünü çatlak boyunca sürekli olarak birbirine bağlar ve gerilme birikimlerini önler. Epoksiler, termosetler grubundan plastik yapıştırıcı bir kimyasal reçinedir. Genellikle iki komponentli  olan epoksiler, diğer termoset plastikler gibi belli süre sonra sıvı hâlden katı hâle geçer ve yaklaşık olarak bir iki hafta içinde kür alarak maksimum sertliğe ulaşırlar.
Epoksiler ağır çalışma şartları için özel hazırlanmış zemin kaplamasıdır. Uygulanacak yüzeyde self levelling veya epoksi boya  olarak kullanılabilir. Kullanım amacına göre 300 mikron ile 5mm arası kalınlıkta uygulamayla mükemmel koruma sağlar.

Epoksilerin Genel Özellikleri

• Hijyeniktir, Kolay Temizlenir,
• Antibakteriyal Özelliktedir,
• Tozuma Yapmaz,
• Dekoratif Görünümdedir,
• Kimyasallara Dayanıklıdır,
• Mekanik Mukavemeti Yüksektir,
• Kaymaz Zeminler Oluşturur,
• Yekpare Görünümdedir,
• Sıvılara Karşı Geçirimsiz,
• Elektrik İzolasyonu Sağlar,
• Uzun Ömürlü Ve Ekonomiktir,
• Kolay Uygulanabilir,
• Geniş Renk Seçenekleri Vardır.

Epoksi Uygulamaları

1. Dekoratif Amaçlı Zeminlerde
2. Endüstriyel Amaçlı Zeminlerde
3. Gıda Üretim Alanlarının Zeminlerde
4. Sağlık Hizmetlerindeki Zeminlerde
5. Spor Saha Ve Zeminlerde
6. Otopark Ve Yol Çizgileri

1.Dekoratif Amaçlı Zeminlerde Epoksi Kaplama

Günümüzde gelişmiş ülkelerdeki yapılarda epoksi kaplama sonunda modern ve estetik görünümlü mekânlar oluşturulmaktadır. Bu mekanlarda epoksi kaplamayla modern görünümlü mekanların yaratılmasının yanında sağlıklı ve hijyenik mekanların oluşturulması da amaçlanmaktadır.
Çünkü kaplama yapılan alanlar kullanım süresince tozuma yapmazlar, bakteri barındırmazlar ve kolay temizlenirler. Epoksi kaplanmış mekânlar uzun ömürlüdür. Epoksilerin kaplanması oldukça kolay olup kullanımı çok rahattır. Epoksiler herhangi bir şekilde bozulmuş, aşınmış, yıpranmış her türlü zeminler üzerine kolayca uygulanabilmektedir. Epoksiler zemin kaplaması yanında duvar ve tavan kaplaması olarak da son derece güvenli bir şekilde kullanılabilmektedir. Epoksi kaplamalar sağladığı üstünlüklerin yanında yüksek maliyetli değildir.

Resim 1- Dekoratif Amaçlı Zeminlerde Epoksi Kaplama

Dekoratif Amaçlı  Epoksi Kullanımı

• Modern ve estetik amaçlı mekânlarının oluşturulmasında
• Eğitim kurumlarının iç mekân ve sınıf zeminlerinde
• Üniversitelerin sınıf, laboratuar ve diğer zeminlerinde
• Anaokulu, kreş ve öğrenci yurtlarında
• Kamu kurumlarına ait bina ve tesislerde
• Yaşam mekânı olan konutlar ve diğer binalarda
• Alışveriş merkezleri ve işyeri amaçlı yapılarda

Endüstriyel Amaçlı Zeminlerde Epoksi Kaplama

Epoksi kaplama endüstride çok geniş bir kullanım alanına sahiptir. Günümüzde neredeyse kaplama ve yalıtım uygulamalarında epoksinin kullanılmadığı bir alan kalmamıştır. Özellikle araç ve insan trafiğinin çok yoğun olduğu mekânlarda epoksi kaplama insanlara çok büyük üstünlükler sağlamaktadır.
Epoksinin uygulanma kolaylığı, kullanım güvenliğinin olması, bozulmanın olmaması,
kolay temizlenip tamir ve bakımının çok kolay olması endüstride kullanım yaygınlığının nedenleridir.
Çalışma koşullarının ağır olduğu mekânlarda kullanılan epoksinin kalınlığı önemlidir. Gerektiğinde 5-8 mm veya 15 mm kalınlık uygulanabilmektedir.

Resim 2-Endüstriyel Amaçlı Zeminlerde Epoksi Kaplama

Endüstride Epoksi Kullanımı

• Endüstriyel zemin kaplamalarında
• Fabrika üretim  sahalarının kaplanmasında
• Kimyasallara dayanıklı kaplamalarda
• Otomotiv ve elektronik sanayide
• Gemi ve ahşap yat sanayisinde
• Çelik ve metal kaplanmasında
• Her türden boru hatları kaplamalarında
• İnşaatlarda ve yapısal amaçlı güçlendirmelerde
• Grout, ankraj ve dilatasyon uygulamalarında
• Beton derz dolgu uygulamalarında
• Köprülerde asfalt altı izolasyonlarda
• İçme suyu depolarının kaplamalarında
• Uçak hangarları zemin kaplanmasında
• Otopark zemin kaplamalarında

Gıda Üretim Amaçlı Zeminlerde Epoksi Kaplama

Gıda sektöründe kullanılan epoksi sağlık standartlarına uygun olarak üretilmiş ürünlerden kullanılmaktadır. Uygulamalarımızda bakanlık onaylı solvent içermeyen ürünler güvenle kullanılmaktadır. Yağ ve kimyasallara karşı dirençli ve dayanıklı olması sürtünmeye ve aşınmaya  karşı dayanıklı yüzeyler oluşturması, kolay temizlenmesi, hijyenik olması ayrıca agrega ilavesiyle kaymaz bir zemin elde edilebilmesi epoksinin sağladığı üstünlüklerdendir.

Resim 3-Gıda Üretim Amaçlı Zeminlerde Epoksi Kaplama

Gıda Sektöründe Epoksi Kullanımı

• Gıda  sektöründeki üretim tesislerinde
• Gıdaların saklandığı  depo ve tesislerde
• Gıda maddelerinin satıldığı alanlarda
• Kafeterya ve mağaza zeminlerinde
• Mezbahalar ve et işleme tesisleri
• Yemek fabrikalarında ve tesislerin mutfaklarında
• Ekmek ve un fabrikaları ile fırınlarda
• Açık ve kapalı pazar yeri zeminlerinde

Sağlık Hizmeti Amaçlı Zeminlerde Epoksi Kaplama

Hijyenik ve antibakteriyel ortamlar oluşturmak söz konusu olduğunda, epoksi kaplama son derece etkili sonuçlar sunar. Hastaneler, özellikle de ameliyathaneler, bu nedenle zorunlu olarak epoksi kaplama uygular. Epoksi ile kaplanan mekânlar, istenilen boyutta yekpare hâlde üretilebilir ve ek yeri barındırmaz. Bu özellik, hem estetik hem de hijyen açısından büyük avantaj sağlar.

Ayrıca, epoksi kaplama sayesinde kenarlarda dik köşe yerine oval köşeler oluşur. Bu tasarım, bakteri ve mikroorganizmaların barınmasını önler. Sonuç olarak, yüzeyler kolayca dezenfekte edilebilir ve yüksek hijyen standartları korunur.

Üstelik bu alanlarda kullanılan epoksi kaplama malzemeleri, bakanlıkların belirlediği kriterlere uygun ve belgeli ürünlerden seçilir. Böylece hem sağlık güvenliği hem de uzun ömürlü kullanım garanti altına alınır.

• Hastanelerde, özellikle ameliyathanelerde
• Hayvan hastanelerinde ve bakımevlerinde
• Sağlık endüstrisi tesislerinde
• İlaç sektöründeki fabrika ve depolama ortamlarında
• Kozmetik endüstrisi tesislerinde

Resim 4-Sağlık Hizmeti Amaçlı Zeminlerde Epoksi Kaplama

Spor Hizmeti Amaçlı Zeminlerde Epoksi Kaplama

• Kapalı spor salonları
• Tenis kortları
• Squash salonlar,
• Basketbol sahaları
• Hentbol sahaları

Resim 5-Spor Amaçlı Zeminlerde Epoksi Kaplama

Uygulama Türleri

Poliüretan Kaplama

Poliüretan kaplama her türlü beton yüzeylerde uygulanan, kolay temizlenebilen, sararmaz, aşınma direnci yüksek, koruyucu bir kaplamadır. Kapalı spor salonlarında tek parça halinde, derzsiz ve birleşimsiz uygulanabilir. Ultraviole ışınlara karşı dayanıklıdır. Estetik ve hijyeniktir. Kolay temizlenebilir, çatlamaz, matlaşma olmaz.

Resim 6-Poliüretan Kaplama

Akrilik kaplama, özellikle tenis kortları ve basketbol sahalarında tercih edilen ekonomik bir zemin çözümüdür. Maliyeti düşük olmasına rağmen su geçirmezlik, hava koşullarına dayanıklılık ve uzun ömür gibi güçlü özellikler sunar. Ayrıca, solmaya karşı dirençlidir ve zemine yüksek yapışma gücü sağlar.

Sert yapısına rağmen elastik özelliğini koruyan bu kaplama, yüzeyin nefes almasına olanak tanır. Yüksek UV dayanımı sayesinde güneş ışınlarının olumsuz etkilerine karşı koruma sağlar. Ustalar, uygulamayı genellikle tek komponent olarak astarın üzerine iki kat hâlinde yapar. Ayrıca, %100 silis kumlu akrilik karışım kullanarak 2-3 mm kalınlığında ekstra kaplama çözümleri de uygular.

Resim 7-Akrilik Kaplama

Diğer uygulamalar

• Toprak kaplama
• Asfalt kaplama
• Kauçuk kaplama
• Sentetik halı kaplama
• Sentetik çim kaplama

Otopark ve Yol Çizgileri

• Kapalı otopark çizgileri Açık otopark çizgileri Yön çizgi ve işaretleri İşaret ve yol levhaları
• Yol Çizgileri

Resim 8-Yol Çizgisi

Tek kompenantlı soğuk akrilik boya uygulaması, çift kompenantlı  epoksi boya ve epoksi kaplama uygulamaları yapılmaktadır.

İç Mekanlarda Yapılan  İşaret;

Hizmet alanlarının sınırlarını net şekilde çizmek, yaya, araç veya forklift gibi güzergâhları belirlemek için zemin çizgi ve işaretleme uygulamaları kullanılır. Bunun yanı sıra, iç mekânda yönlendirme yapmak, alanları numaralandırmak, ikaz işaretleri ve şekiller oluşturmak da bu uygulamaların kapsamına girer.

Ayrıca yazıların zemine net ve kalıcı şekilde işlenmesi, hem güvenlik hem de düzen açısından büyük önem taşır. Böylece çalışanlar ve ziyaretçiler için yön bulma kolaylaşırken, iş güvenliği standartları da yükselir. Üstelik bu uygulamalar, endüstriyel tesislerden depolara kadar pek çok alanda pratik çözümler sunar.

Dış Mekanlarda Yapılan  İşaret;

Ekipler, park yerlerini belirleyen çizgileri çizer, bordürleri işaretler, yön tayinlerini yapar, giriş ve çıkışları belirler, numaralandırmaları uygular ve ikaz işaretleri, şekiller ile yazıları dış mekânda uygular. İç ve dış mekânlarda işaret, bilgi ve yön levhaları hazırlamak.

Epoksi ve Uygulama Teknikleri

Self Levelling

Kendiliğinden yayılan epoksi kaplama tekniğidir. Epoksi astar uygulandıktan sonra (son kat olarak) epoksi reçine ile sertleştirici karıştırılmış olarak yüzeye dökülür ve taraklı mala veya seviye tarağı ile yayılır. Kirpi rulo ile hava kabarcıkları alınarak zemin düz ve parlak görünüme kavuşur.

Multi Layer

Çok katmanlı epoksi kaplamadır. Epoksi astar uygulandıktan sonra epoksi reçine ile sertleştirici karıştırılmış olarak yüzeye dökülür ve taraklı mala veya seviye tarağı ile yayılır. 8 saatlik kuruma gerçekleştikten sonra 2. kat olarak aynı işlem tekrarlanır. İstenirse son kat olarak ruloyla istenen renkte epoksi boya uygulanır.

Mortar Kaplama

Epoksi harç kullanılarak oluşturulan kaplamadır. 5-10mm kalınlıkta serilen epoksi harç sıkıştırıldıktan ve perdahlandıktan sonra üzerine ruloyla istenilen renkte son kat epoksi boya uygulaması yapılır. Daha çok ağır zemin ortamlarında uygulanır.

Epoksi Boya

Reçine ile sertleştircinin karıştırlıması sonucu uygulama yüzeylerine ruloyla sürülmektedir. Epoksi boya uygulama sonucu zeminlerde düşük kalınlıklar oluşturulur.

Granit Epoksi Kaplama

Bu kaplama türü, aşınmaya ve çizilmeye karşı yüksek mukavemet sunan özel bir epoksi kaplama çeşididir. Granit epoksi reçinesi pigment içermez; tamamen saf epoksi reçine kullanılır. Bu sayede kaplama, üstün dayanıklılık özelliği kazanır. Üstelik yapılan testler, granit epoksinin doğal granitten bile daha dayanıklı olduğunu göstermektedir.

Kaplamaya granit görünümünü, yapısında bulunan silis verir. Bu özellik hem estetik hem de fonksiyonel bir yüzey oluşturur. Ayrıca granit epoksi, gıda üretim tesislerinden otomotiv ve sanayi alanlarına kadar birçok sektörde uygulanır. Böylece hem görsel kalite hem de uzun ömür bir arada sunulur.

Kalınlığı ise ihtiyaca veya tercihe bağlı olarak 2 ila 4 mm arasında değişir. Dolayısıyla farklı projelere ve kullanım alanlarına kolayca uyum sağlar. Sonuç olarak, granit epoksi kaplama hem dayanıklılığı hem de şık görünümü ile pek çok alanda güvenle tercih edilir.

Epoksi Laminasyon Kaplama

Bu kaplama türünde ustalar, cam elyafı ile epoksi reçinesini zemine uygular. İlk olarak astarlama işlemini tamamlarlar. Ardından epoksiyi zemine sürer, üzerine cam elyafı serer ve yeniden epoksi uygulayarak güçlü bir katman oluştururlar. Böylece yüzey, hem dayanıklılık hem de uzun ömür kazanır.

Özellikle zemin mukavemeti düşük alanlarda laminasyon kaplaması büyük avantaj sağlar. Bunun yanı sıra seramik veya mozaiklerin çatlamasına ya da oynamasına karşı direnç oluşturur. Ayrıca betondaki yüzeysel çatlakları onarmada etkili bir çözümdür. Dahası, paslanmış petrol ve balast tanklarının tamiratında güvenilir sonuçlar verir.

Kullanıcılar, laminasyon kaplamasını hem onarım hem de güçlendirme amacıyla tercih eder. Ayrıca, uygulama yöntemi uzun vadeli performans sunar ve farklı sektörlerde kullanım imkânı sağlar.

Kaynak:

• Dillon, C. P. (2002). Epoxy Resins: Chemistry and Technology. CRC Press.
  — Epoksilerin kimyasal yapısı, sertleşme mekanizması ve temel özellikleri.

• May, C. A. (1988). Epoxy Resins: Chemistry and Technology (2nd ed.). Marcel Dekker, Inc.
  — Epoksilerin reçine ve sertleştirici bileşenleri, performans kriterleri.

• ASTM International. (2023). ASTM D2393 – Standard Terminology Relating to Epoxy Resins. ASTM Standards.
  — Epoksi terminolojisi ve standartları hakkında detaylı bilgi.

• Özkan, İ., & Yılmaz, M. (2015). Endüstride Epoksi Reçinelerin Kullanımı ve Uygulama Teknikleri. Turkish Journal of Polymer Science, 12(3), 45-58.
  — Türkiye’de endüstriyel epoksi uygulamalarına dair saha çalışmaları.

• Kalaycı, A. (2010). Yapı Malzemeleri ve Teknolojisi. İstanbul: Beta Yayınları.
  — Epoksi kaplamalar ve zemin uygulamaları hakkında teknik bilgiler.

• Türk Standartları Enstitüsü (TSE). (2020). TS EN 13813: Zemin Kaplama Malzemeleri – Epoksi Sistemleri. Ankara.
  — Epoksi zemin kaplama standartları ve uygulama şartları.

• Avcı, B., & Doğan, M. (2018). Epoksi Kaplamaların Mekanik ve Kimyasal Dayanıklılığı. İnşaat ve Malzeme Mühendisliği Dergisi, 5(2), 75-83.
  — Epoksi kaplamaların dayanıklılık performansına dair deneysel çalışmalar.

• Turan, N. (2017). Endüstriyel Zemin Kaplamalarında Epoksi Sistemlerinin Kullanımı. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi.
  — Epoksinin endüstriyel zeminlerde kullanımı ve avantajları.