Kaba Yapı

Kargir Duvarlar

Kârgir duvarlar, doğal veya yapay taş ve blokların, harç adı verilen bağlayıcı malzemelerle veya harçsız olarak örülmesiyle oluşturulan yapı elemanlarıdır.

Kârgir Duvar Malzemeleri

• Doğal Taşlar: Basınç dayanımı 350 kg/cm² ve üzeri olan taşlar kullanılır.

• Yapay Taşlar:

  • Fabrika tuğlaları (dolu, düşey, yatay, delikli, klinker vb.)

  • Gazbeton blokları (basınç dayanımı en az 50 kg/cm²)

  • Kireç kumtaşı blokları (delik alanı toplamı yüzey alanının %35’inden az)

  • Dolu beton briketler

• Harçlar: Çimento, kireç gibi bağlayıcı malzemeler belirli oranlarda kum ve suyla karıştırılarak kullanılır.

Kargir Duvar Türleri

Kârgir duvarlar, uygulama alanlarına göre iki ana gruba ayrılır:

1. Yığma Kârgir Duvarlar

2. Yarım Kârgir Duvarlar

1. Yığma Kârgir Duvarlar

Yığma kârgir duvarlar taşıyıcı ve taşıyıcı olmayan duvarlar olarak ikiye ayrılır.

a) Taşıyıcı Duvarlar

Bu duvarlar, yapının kendi yükü ile birlikte hareketli yükleri ve rüzgar yüklerini taşıyan duvarlardır.

• Taşıyıcı Dış Duvarlar:

  • Ortalama basınç dayanımı 30 kg/cm² olan harman tuğlası ile örülmelidir.

  • Bodrum duvarlarında 50 kg/cm² basınç dayanımlı yapay taş kullanılmalıdır.

  • Duvar kalınlıkları:

    • Kaba yonu taş duvarlar → en az 45 cm

    • İnce yonu ve kesme taş duvarlar → en az 40 cm

  • Bodrum kat duvar yüksekliği: En az 2.70 m olmalıdır.

  • Narinlik oranı (λ = h/d) ≤ 10 olmalıdır.

• Taşıyıcı İç Duvarlar:

  • Kapı ve pencere boşluklarının toplam uzunluğu, tüm duvar uzunluğunun %40’ını geçmemelidir.

  • Kolon ve kısa duvarların uzunluğu en az 39 cm olmalıdır.

  • Merdiven altı duvarlar:

    • En az 19 cm kalınlığında olmalıdır.

    • Eğer merdiven basamakları duvara dayanıyorsa, kalınlık en az 29 cm olmalıdır.

b) Taşıyıcı Olmayan Duvarlar

Bu duvarlar yalnızca kendi ağırlıklarını taşırlar ve yapıdaki taşıyıcı elemanlara yük aktarmazlar.

• Taşıyıcı Olmayan Dış Duvarlar:

  • Genellikle karkas yapıda uygulanır.

  • Subasman kotuna göre yükseklik/genişlik oranı önemlidir. (Bkz: Tablo 1)

• Taşıyıcı Olmayan İç Duvarlar:

  • Döşemeler üzerine örülen, hafif ve maksimum ağırlığı 700 kg/m² olan duvarlardır.

  • Uzunlukları 4.00 m’yi geçmemelidir.

(Tablo 1: Taşıyıcı Olmayan Dış Duvarların En Büyük Yapım Alanları – m² olarak.)

c) Destek Duvarları

Bu duvarlar, taşıyıcı duvarların yatay ve düşey yükler altında devrilmesini önlemek amacıyla yapılan yardımcı duvarlardır.

Ölçü kuralı:
Bir destek duvarın plandaki uzunluğu, yüksekliğinin 1/3’ünden büyük olmalıdır.

L_d ≥ 1/3 × H_d

2. Yarım Kârgir Duvarlar

Bir kısmı kârgir, diğer kısmı ahşap veya çelik gibi malzemelerle yapılan yapıların duvarlarına “Yarım Kârgir Duvarlar” denir.

• Özellikleri:

  • Kat yüksekliği 3.00 m’yi geçmemelidir.

  • En fazla iki katlı ve bodrum katlı olabilirler.

  • Dış taşıyıcı duvar kalınlığı en az 29 cm olmalıdır.

  • Destek duvarları arası mesafe en fazla 5.50 m olmalıdır.

  • Döşeme elemanları dış duvarlara sağlam ankraj bağlantılarıyla bağlanmalıdır.

  • Bu ankrajlar dolu duvarlara denk gelmeli ve duvar uzunluğu en az 80 cm olmalıdır.

Sonuç

• Taşıyıcı duvarlar, yapı yüklerini zemine ileten temel yapı elemanlarıdır.

• Bölme duvarları, yalnızca mekânları ayıran yapısal olmayan duvarlardır.

• Kârgir duvarlar, doğal ve yapay taşlarla örülen dayanıklı duvar tipleridir.

• Yığma ve yarım kârgir duvarlar, farklı yapı sistemlerinde kullanılır ve belirli teknik standartlara sahiptir.